2016 yılında Bursa’da kurulan Oyun Hareketi Derneği, Hatay’dan başladığı deprem bölgesi rotasında depremzede çocuklara destek olmaya başladı. Dernek, çalışmalarını İstanbul Büyükşehir Belediyesi paydaşlığında yürütüyor.
Oyun Hareketi Derneği Başkanı Nedim Buğral ile 22 Şubat gecesi telefonla görüşme fırsatı yakaladım. Hatay Defne’de arkada sesleri bölen ama şehirden arda kalanlara hayat vermeye çalışan jeneratör sesi eşliğinde konuştuk.
Oyun Hareketi Derneği nedir, neler yapar?
Derneğin resmî internet sitesinde, çocuğun en temel hakkı olan oyun oynama hakkını engelleyen unsurları belirlemek, farkındalık yaratmak, engelleri kaldırmak için çalışmalar yürütmek ve bu konuda çalışma yapan kişi ve kuruluşlara destek vermek amacıyla kuruldukları anlatılıyor.
Ağırlıklı belediyeler ile çalışan dernek, “Okullarda Oyun Kültürü” atölyesini 1 O X 4 H olarak formüle etmiş: Oyun Herkesle, Oyun Her Yerde, Oyun Her Zaman, Oyun Her Şeyle…
Peki nedir oyun hakkı?
Her çocuk cinsiyeti, kimliği, yaşadığı yer ne olursa olsun eşit koşullarda oyuna erişim imkânına sahip olmalıdır. Bu oluşum da ayrım olmaksızın tüm çocuklara eşit bir şekilde oyun sunulma çabasıdır. Sadece kamusal alandaki herkesin oyun dostu mekân yapması, sadece yetişkinlere kurgulanan bir dünya değil, çocukların da içinde eğlenip oynayabileceği mekân kurgulanmasını talep etmektir.
Deprem bölgesindeki çalışmalar hangi çatı altında yürütülüyor?
6 Şubat depreminin ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçeler Daire Başkanlığı, oyun aktivistlerine ve oyun sahası alanlarında çalışanlara çağrıda bulunarak çatısı altında topladı. Prof Dr. Belma Tuğrul, Sunay Akın, Öğrenme Tasarımları, Lego Türkiye temsilciliği, Bilim Kahramanları ve tabi Oyun Hareketi Derneği gibi alanda öncü isimlerin bir araya gelmesi ile çocukların sahada psiko-sosyal destek çalışmalarında oyun en etkili nasıl kullanılır sorusuna cevap arandı, tartışıldı ve sahaya inildi. İBB’nin deprem öncesinde de benzer çalışmalar yürütmesi nedeni ile doğru bir adreste buluşulmuş oldu.
Bu kapsamda hafta başında Hatay’a giden Oyun Hareketi Derneği üyeleri, öncelikle keşif çalışmaları yaparak sahayı ve çocukları gözlemlediler. Depremlerden en fazla etkilenen, oyun oynama hakları bir anda ellerinden kayıp gitmiş olan çocuklarımızı yormadan, üzmeden nasıl neşelendiririz, oyunlarla tekrar hayata katarız, diye baktılar. Ardından 23 Şubat’ta kendi deyimleriyle maratona başladılar. Yolculuk uzun, dokunulacak çocuk çok fazla… Önce Hatay ve tüm ilçelerinde, sonra onlara ihtiyaç duyulan her yaralı şehirde çalışmalarını sürdürecekler.
Oyun Hareketi Derneği bölgede neler yapacak?
Dernek, çocuklar ile öncelikle esnek oyun alanlarında buluşmaya başladı. Bölgede çok sayıda bulunan belediye, yardım kuruluşu ve STK’ların kurduğu alanlarda çocuk odaklı ve her türlü materyalden faydalanılan oyunlar oynanacak. Bu kapsama çocukların kendi isteği ile başlayıp kendi isteği ile bitirebildikleri serbest oyunlar oynamak, açık uçlu oyunlar oynamak, kimseye zarar vermeden içindeki şiddeti boşaltabileceği oyunlar oynamak, çocuk bir şeyi yapıp yıkmak istiyorsa onu defalarca yapıp yıkmasına izin vermek gibi yetişkin dünyasına ait olmayan o dünyadan gelmeyen şeyler giriyor. Yani öncelik çocukta ve onun isteklerinde olacak.
Ayrıca derneğe ait oyun setleri ile de çalışılacak olup Bursalı gönüllüler tarafından çok sayıda hazırlanan ve ilk etapta Bursa’daki depremzede çocuklara ulaşan setler artık bölgedeki diğer depremzede çocuklara da ulaşacak.
“Oyuncak gönderelim evet ama faydalı bir dağılım olduğundan emin olmalıyız.”
Nedim Buğral hem Marmara hem Van depreminde sahada çalışmış tecrübeli bir isim. Oralarda yaptığı çalışmalarda görmüş ki oyuncaklar, puzzle gibi eğitsel oyuncaklar vs eğer etkin bir oyun ortamı olmadan ve belirli bir rutin oluşturulmadan sunuluyorsa fayda getirmiyor. Benzer şekilde bu depremde de bölgeye tamamen iyi niyetlerle gönderilen oyuncaklar da bir süre sonra çocuklarda farklı davranışlara neden oluyor, beklentiye yol açıyor ve elbette çöpe dönüyor. Bu nedenle şu anda deprem bölgesindeki en çok ihtiyaç duyulan şeyin (temel ihtiyaçlardan bağımsız) bu oyuncakların çocuklara maksimum yararı sağlayacak şekilde deneyimli eller tarafından dağıtılması ve koordine edilmesi olduğunu düşünüyor.
Kendisine bölgeye hangi tür oyuncakları göndermeliyiz diye sorduğumda ise “Bu tek bir şehri etkileyen bir afet olsa çok titiz cevap verirdim ama etki alanı o kadar büyük ki eleyici olamıyorum,” şeklinde cevap verdi. Yani oyuncak gönderebiliriz ama nasıl dağıtıldığından da çocuklarımızın yararı için emin olmalıyız.
En büyük sorun yetişmiş insan kaynağı
Konuşmamızın temelini aslında bölgedeki yetersiz ve tecrübesiz insan kaynağı fazlalığı oluşturdu. Herkesin çok iyi niyetli olduğundan kimsenin kuşkusu yok ancak tecrübe çok başka bir şey. Deneyimli çocuk çalışanlarının, oradaki genç gönülleri desteklemek ve yol göstermek için sahada olmaları gerekiyor.
Nedim Hoca’nın iletmek istediği ve hatta final cümlem olsun dediği şeyse “Gençler sahada ama onlara nasihat veren ve her şeyin doğrusunu bilen tecrübeliler, akademisyenler, öğretmenler nerede? Tam da bugün bu deneyim transferine ihtiyacımız var.”
Oyun Hareketi Derneği’ne nasıl ulaşılabilir?
Buraya tıklayarak Oyun Hareketi Derneği’nin resmî internet sitesine ulaşabilirsiniz.
Adres: Karaman Dernekler Yerleşkesi No: 55 /2 Nilüfer – Bursa
Telefon Numaraları: (0224) 249 63 82 – (0555) 878 98 80
Instagram: @oyunbaznedim @oyunhareketidernegi
