İddialı bir başlık, ama zaten annelik de iddialı bir iş. Üstelik herhangi bir iddiamız yokken bile bizi güçlü durmaya zorlayan bir iş. Bu liste aklı karışık, ruhu düğümlenmiş veya sadece “kendine ait zaman”ında bile aklı fikri anneliğinde ve çocuğunda olan kadınlar için hazırlandı. Umarım bir vakit yaratıp listemize göz atabilirsiniz anneler. Anne dediğime bakmayın, sizi de bekleriz babalar.

Çiğdem Yalman Kopan

“Biz bir kitap okumuştuk, onun çok faydasını gördük. Özellikle uyku konusunda.” Çocuk yetiştirmeye dair formülleri (!) kitap okuyarak öğrenebileceğimizi sanıyorduk. Ah o masum ve saf günlerimiz… Çocuğun bilinmezliğine dair korku, insanı başlığında çocuk, anne-baba, bağlanma, yetiştirme sözcüklerini gördüğü bütün kitapları alma eğilimine sokuyor. Bence bu, bir yandan da her ebeveynin yaşaması gereken bir süreç. Üniversitede de ilk senede dikey geçişle asıl istediğimiz bölüme geçecektik ya hani, o da olmamıştı ama denemiştik, yapanlar da vardı üstelik. İşte ebeveynin kitaplarla imtihanı da öyle bir şey. Gelin detaylara bakalım.

“Çocuk Ne Yer, Ne İçer, Nasıl Uyur?” Kitapları

Mahallenin En Mutlu Bebeği

Yazının başında bize önerilen uyku konusunda tüyolar içeren meşhur kitap işte buydu. Bir çocuk doktoru ve çocuk gelişim uzmanı olan Dr. Harvey Karp, anne babalara mutlu bir bebek yetiştirmenin yöntemlerinden bahsediyor. Mahallenin En Mutlu Bebeği, özellikle doğumdan sonraki 2-3 aylık süreçte bebeğinizi anlamaya yönelik öneri ve çözüm alternatifleri sunuyor. En çok üzerinde durduğu şeylerden biri de özellikle ilk aylar zorlayıcı olabilen uyku konusu. Kitabın ilk baskısı 2012 yılında Yakamoz Yayınları’ndan çıktı.

Bilinçli Bebek

Bebekler neden ağlar? Uyku düzeni nasıl “düzene” oturur? Tuvalet eğitimini nasıl vermeliyim? Peki ya zekâ gelişimi? Uzayıp giden bu sorular için Aletha J. Solter’ın Bilinçli Bebek kitabı güzel bir rehber. Doğan Kitap’tan ilk baskısı 2016 yılında çıkan kitap, “O ne istediğini bilir, yeter ki dinleyin” mottosu ile bebeğin hissedebilen ve düşünebilen “tam” bir varlık olduğunu kabul etmemizi istiyor. Çok da güzel yapıyor.

Doğal Ebeveynlik

Kitaba ismini veren doğal ebeveynlik akımının dünya üzerindeki en büyük temsilcileri hâline gelmiş olan Dr. Martha Sears ve Dr. William Sears çifti, bu kitaplarında anne babalara çocuklarıyla bağ kurmanın yollarını açıklıyor. Doğan Kitap’tan ilk baskısı 2018 yılında yayımlanan kitap, özetle, bir dizi kural izlemek yerine çocuğunuzu tanıyın, onun kendini iyi hissetmesini sağlayın ve anne baba olmanın keyfini çıkarın, diyor. Kitabın bölümlerinden bazı ilgi çekici başlıklar şöyle: 

• Doğumda ve sonrasında bağlanmak
• Doğal ebeveynlik ne değildir?
• Emzirmek
• Bebeğe yakın uyumak
• Çalışırken bağlanmayı sürdürmek

Kişisel olarak bebeğimle güvenli bağlanma konusunda bana çok yardımcı oldu.

Saygılı Ebeveynlik

20 yılı aşkın süredir ebeveyn danışmanı olarak çalışan Janet Lansbury, Saygılı Ebeveynlik kitabında anne babalara çocuklarının doğal öğrenme becerileri olan sezgileri güçlü, çevresiyle sosyal ilişkiler kurmaya açık bireyler olarak görmenin yollarını anlatıyor. Öte yandan kitap, takdir ve onaylanma, çocuğa sınır koyma, ebeveyn çocuk ilişkisinde güven, çocuğun ihtiyaçlarını anlama gibi konularda da anne babalara yol gösteriyor. İletişim Yayınları’ndan ilk baskısı 2020 yılında çıkan kitap çocuğunuz olmasa bile bir çocuğun dünyasını anlamak konusunda farkındalığınızı artırabilir. Bu noktayı da gözden kaçırmayın, derim.

Otuz Milyon Kelime

Hayır, çocuğunuza otuz milyon kelimeyi öğretmenin yollarını anlatan bir kitap değil. (Böyle bir kitap varsa da öğrenmek isterim:)) Otuz Milyon Kelime, 2018 yılında Buzdağı Yayınları tarafından Türkçe yayımlandı. Arka kapak yazısında Selçuk Şirin ve Doğan Cüceloğlu gibi isimlerin kitaba dair anlam dolu teşekkür yazıları beni bu kitabı okumaya iten unsurlardan biri oldu. Yine sadece anne babalara değil, bir çocukla etkili iletişim kurmak isteyen herkese yol gösteren aydınlatıcı bir kitap. Bir pediatrik koklear implant cerrahı (doğuştan işitme engelli çocuklar için koklear implantasyonu yapan kişi) olan Dana Suskind, çocuklarla kurulan iletişim yöntemlerinin ve kullanılan kelimelerin onların gelişimine katkılarını kendi deneyimlerinden yola çıkarak anlatıyor.  

Bu kategoride sayabileceğim benzer kitaplar şöyle:

• Oyun Oynama Sanatı
• Koşulsuz Ebeveynlik

“Annenin Varoluşsal Krizine Çözüm” Kitapları

Adında “depresyon” kelimesi geçtiği için toplumda hoş karşılanmayan, “Anne ol ama sanki hayatında hiçbir şey değişmemiş gibi davran, stabil kal,” anlayışının bolca yadırgadığı “lohusalık depresyonu” – bana göre – bir yandan da annelik elbisesine sığma, kendini yok etmeden çocuğuna yer açabilme, yeni bir hayata adapte olma sürecinin bir parçasıdır. 

İşte bu süreçte hiçbir işe planladığı gibi yetişemeyen, çocuğunun ihtiyaçlarını karşılayayım derken kendininkileri yok sayan annelerin elinden tutup “Hadi sen biraz dinlen, her şey yoluna girecek,” diyen kitaplardan bahsedelim.

What No One Tells You – A Guide To Your Emotions from Pregnancy to Motherhood

Listenin başında favorim olan bu İngilizce kitap var. Henüz Türkçeye çevrilmemiş olsa da hamilelikte ve sonrasında kendinize yabancılaşma döneminden çıkış biletiniz bu kitap olabilir.

İki psikiyatrist, Dr. Alexandra Sacks ile Dr. Catherine Birndorf sizi terapi koltuğuna oturtup anlatmaya başlıyorlar. Daha doğrusu önce aklınızdakileri okuyup sonra yanıtları bulmanıza yardımcı olacak o sihirli kelimeleri söylüyorlar. Bu kitap, hamileliğimde ilk defa “çocuktan öte” bir şeye odaklanmama vesile oldu. Bu kitapla birlikte ilk defa “Ben ne hissediyorum?”u sorguladım. “Good enough mothering – Yeterince iyi annelik” kavramıyla ilk defa bu kitapta karşılaştım. Kendimi ne kadar mükemmel olmaya zorladığımı bu kitabın sayfalarında keşfettim ve sadece birkaç bölüm okuduktan sonra bile daha iyiydim. Ardı arkası kesilmeyen kaygılar ve sorularla kendinizi yeterince bunalttıysanız şöyle bir derin nefes almak için bu kitaba göz atabilirsiniz.

Beni Ödülle Cezalandırma

Dr. Özgür Bolat’ın Doğan Kitap’tan ilk defa 2017 yılında yayımlanan bu kitabını bilmeyen yoktur. Eğitim bilimci Özgür Bolat, son 70 yılda yapılan bilimsel araştırmalardan ve gerçek vakalardan yola çıkarak bize ödül ve ceza sisteminin çocuk ebeveyn -ve hatta yetişkin- ilişkisindeki gerçek karşılığını anlatıyor. Çocuk yetiştirme konusunda doğru bilinen yanlışları öğrenmek, içimizdeki anlaşılmamış yanları keşfetmemizi ve söylenmemiş sözleri duymamızı sağlayacak. Ben, sorunları çözmeden sadece anlamakla bile iyileşebileceğimize inanıyorum. Bu kitap önce kendimizle sonra çocuklarımızla iletişimde güvenilir bir rehber özelliği taşıyor. 

Anneler İçin Nefes Alma Rehberi

Duygusal farkındalık ve kendini anlama kitaplarının piri saydığım Sola Unitas Yayıncılık’tan 2021 yılında çıkan Anneler İçin Nefes Alma Rehberi, aradığınız bir başka huzur noktası olabilir. Nichole Clark imzalı kitabın tanıtım bültenindeki şu kısa alıntıyı sizinle paylaşırsam sanırım daha fazla anlatmama gerek kalmayacak:

“İyi bir anne misiniz? 

Tanıdığım çoğu anne gibiyseniz kendinizi iyi bir anne gibi hissetmeyebilirsiniz. Muhtemelen suçluluk veya değersizlik duygularıyla mücadele ediyorsunuz. Sık sık başarısız olduğunuz ve hiçbir şeye yetişemediğiniz duygusuna kapılıyorsunuz. Eğer öyleyse yalnız değilsiniz. Bu duygular tamamen normaldir.”

Kelimeler sihirlidir, bazen hissettiğiniz bir şeye “tamamen normal” denmesi bile size iyi gelebilir. Bu kitabı kitaplığınıza ekleyip bir ruh ağrısı hapı gibi ihtiyaç hâlinde açıp okuyabilirsiniz. 

Geliştiren Anne Baba

Doğan Cüceloğlu şefkati diye bir şeyden söz edebilir miyiz? Ben çocukluğumdan beri programlarını, kitaplarını takip ettiğim bu şahane insanı başka türlü tanımlayamıyorum. Geliştiren Anne Baba kitabı özellikle diğer anne babaların deneyimlerini de içerdiği için ebeveynin “Bunu yaşayan sadece ben değilim,” duygusuna destek oluyor. Doğan Cüceloğlu, anneler ve babaları bir araya getirip bir dertleşme seansı organize ediyor ve üstüne bir de o çok değerli yorumlarını ekliyor. Daha önceki bir çocuk kitabı incelemesinde de söylediğim gibi “İnsana dair pek çok şey yalnız olmadığını bilmekle çözülüyor.” Kitaplığınızda bir Doğan Cüceloğlu bölümü varsa bu kitabı da rahatlıkla yanına ekleyebilirsiniz. Hem kendiniz hem çocuğunuz hem de ebeveynlik yolculuğunuz için.

Çocuğunuzla Birlikte Okuyabileceğiniz “Anne & Çocuk” Kitapları

Tüm kitapları okudunuz, bütün “teknik” bilgi ve ruhsal analizlerden sıyrılıp günün akışına kendinizi bırakmak mı istediniz? Çocuğunuzla şöyle yumuş yumuş oturup birkaç güzel resme bakmaya, birkaç tatlı cümle okumaya ne dersiniz? Haydi gelin anne ve çocuk temalı resimli kitaplara dalalım.

Nosotros

NotaBene Yayınları’ndan ilk baskısı 2018 yılında çıkan Nosotros, kelime olarak İspanyolca’da “Biz” anlamına geliyor. Şilili çocuk kitabı yazarı ve çizeri Paloma Valdivia özgün çizimleri ile kitap kapağından son sayfaya kadar doğadaki her tür canlının anne ve çocuk ilişkilerini naif ve yalın bir şekilde anlatıyor. Çocuğunuzu kucağınıza alın ve aranızdaki güçlü bağa bir de bu kitap üzerinden bakın. Kitabın bir de çark ettiren bir sürprizi var. Bunu da söylemiş olayım. 

Bir Sevgi Masalı

Başlığımız annelere özel olsa da bu bölüme kadar okumuş babalar ve bir çocukla kitap okumayı seven herkes için “sevgi” üzerine harika bir kitap önerim var. Beyaz Balina Yayınları’nın Organik Kitap serisinden sıcacık bir kitap: Bir Sevgi Masalı. Lori Haskins Houran’ın şefkatli kelimeleri ile Sydney Hanson’ın birbirinden sevimli bebek hayvan karakterleri birleşince ortaya çocuğunuza sesli olarak defalarca okumak isteyeceğiniz şahane bir kitap çıkmış. Bir Sevgi Masalı’nı kitap saati rutininize eklemenizi öneririm.

Senin Gibi

1001 Çiçek Yayınları’ndan çıkan Jan Fearnley imzalı Senin Gibi, Anne Fare ve Minik Fare’nin eve dönüş yolculuğunda diğer anneler ve yavruları hakkında yaptığı sıcacık sohbetini konu alıyor. 

“Bunlar da çok özel yavrular,” dedi Minik Fare.

“Aynı senin gibi,” diye hatırlattı Anne Fare. 

Çocuklarımız kaç yaşında olursa olsun özel olduklarını hatırlamaya ihtiyaç duyabilir. Tıpkı biz yetişkinler gibi. Bu nedenle bu kitap yine yaşsız ve zamansız bir değer taşıyor. Hikâyenin tekrar eden cümlelerini ve Minik Fare’nin eve dönünce kolayca uyuyuvermesini ayrıca çok sevdim. Darısı bizim Minik Fare’lerimizin başına. 

Süper Güçlerimi Kaybettiğim Gün

Michael Escoffier, çocuk dünyasını çok iyi anladığını düşündüğüm yazarlardan biri. Yapı Kredi Yayınları’ndan Türkçe çevirisiyle 2019 yılında yayımlanan Süper Güçlerimi Kaybettiğim Gün, Escoffier’in kaleminden çıkan Kris Di Giacomo’nun çizimleriyle renklenen eğlenceli bir hikâye. Biz çocuklarımıza hislerimizi onlarca yoldan ifade edebilsek de onların gözünde bir annenin ne zaman sahneye çıktığını bu kitapta açıkça görüyoruz. Ve bana güvenin anneler, bu kitaptaki rolünüzü seveceksiniz.

Bu kategoride sıralayabileceğim onlarca şahane kitaptan birkaçını aşağıda sıralıyorum:

• Annemin Çantası
• Bil Bakalım Seni Ne Kadar Seviyorum
• Benim Annem Bir Süper Kahraman
• Seni Çok Seviyorum Kokuşuk Surat
• Annemle Uzayda

Bu kitaplar bana belirttiğim durumlarda çok iyi geldi. Size bu konularda iyi gelen kitaplar neler? Bizimle paylaşır mısınız?

Diğer Gündem kategorisi içerikleri için tıklayın.