1972 yılında Stockholm’de Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nda toplanan yetkililer, çevreyi koruma konusunda farkındalık yaratmak amacıyla her yıl aynı günün (5 Haziran) Dünya Çevre Günü olarak kutlanmasına karar verdi. Konu farkındalık yaratmaksa bunu toplumumuzun en genç üyelerinden başlayarak yapmak gerekir. Bu nedenle çocuklara çevre bilincini aşılayacağını düşündüğüm bazı şahane kitapları sizler için derledim.

Çiğdem Yalman Kopan

2,5 yaşındaki oğluma bir şeyi yapmamasını söylemeden önce kendime şu iki soruyu soruyorum: 

Bu şey ona zarar veriyor mu? 

Bu şey başkasına zarar veriyor mu? 

Sorulardan en az birinin yanıtı “Evet” ise kolları sıvayıp onu ikna etmeye girişiyorum. Bunun yanı sıra bazen görünürde kimseye zararı olmayan şeylerde, mesela musluktan akan suyla dakikalarca oynamak istediğinde, o görünür olmayan şeyi – geleceği – korumak için hızlıca müdahale edip ona daha çevre dostu öneriler sunuyorum.

Peki, acaba benim amacımı ne kadar anlıyor? Çevreye karşı duyarlı olma bilinci çocuklara nasıl anlatılmalı? Yanıtı elbette kitaplarda buldum.

Aşağıdaki listede, çocuklarla yaşadığımız dünya, çevremiz, canlıların ekosistemi gibi konularda uzun sohbetler etmenizi sağlayabilecek harika kitaplar bulacaksınız. Eğer bunlara ekleyeceğiniz kitaplar varsa öğrenmeyi çok isterim, lütfen yorumlara yazın.

Bostancı Burcik

Sinek Sekiz Yayınevi’nden Eylül 2019’da çıkan Bostancı Burcik, tatil için anneannesi ve dedesinin yanına giden Burcu’nun onlarla birlikte sebze yetiştirmeyi öğrenme sürecini anlatıyor. Toprağın havalandırılması ne demek? Bahçedeki bazı otları neden yolmak gerekiyor? Sebzeler için yararlı böcekler mi, onlar da kim?! Gerda Miller’ın kaleme aldığı Bostancı Burcik, okura mevsim geçişleriyle birlikte topraktaki değişimleri gösterirken son sayfadaki sözlük bölümüyle bahçecilik terimlerini tanıtıyor.

Soso’nun Kompost Kitabı

Daha önce kompost sandığı diye bir şey duydunuz mu? Yiyecek atıklarımızdan gübre yapmak mümkün mü? Bir apartmanın arka bahçesinde yaşayan solucan Soso, bize tüm hikâyeyi anlatıyor. Sima Özkan’ın yazıp Orhan Ata’nın resimlediği Soso’nun Kompost Kitabı yiyecek atıklarından doğal gübre yapımını basit bir dille anlatırken bence yetişkinlere de çevreye faydalı olmanın bir başka yolunu hatırlatıyor.

Ekolojik Mahalle 

Daha önce Bookinton’da Ekoloji Mücadelesine Destek Veren Yayınevi başlığıyla bir araya geldiğimiz Yeni İnsan Yayınevi’nden 2021 yılında çıkan Ekolojik Mahalle, çocuklara geri dönüşüm, tasarruf ve çevreyi koruma konularında ilham verecek bir hikâye anlatıyor. Lilly, Nick, Sophia ve Jack yaşadıkları mahallelerini Ekolojik Mahalle’ye çevirirken kitabı okuyan çocuklara da aynı şeyi yapmalarını öneriyor. Biz, dünya için iyi bir şeyler yapmak fikriyle yetişkin yaşımızda tanıştık ama çocuklar için o kadar geç olmak zorunda değil. Bu kitap, çocuklarımıza kendi geleceklerine sahip çıkma fikrini benimsemeleri için rehber olabilecek şahane bir çalışma.

Samir, Arılar ve Ben

Ekolojiden bahsetmişken arıcılığın önemine değinmeden olmaz. Yine çocukların etken unsur olduğu bir hikâye seçtim. Samir, yeni başladığı okulda arkadaşlarına büyükbabasıyla yaşadığı arıcılık maceralarından bahseder. Bunun üzerine çocuklar kendi kasabalarını arı dostu bir yer yapmak için kolları sıvar. Helen Mortimer’ın kaleminden çıkan Samir, Arılar ve Ben 2021 yılında Taze Kitap tarafından yayımlandı. Bu kitap ekolojik dengede büyük yeri olan arılar hakkında bilinçlendirmekle kalmıyor aynı zamanda birlik olma duygusunu da aşılıyor.

Hareketli Geri Dönüşüm

İş Bankası Kültür Yayınları’nın okul öncesi döneme yönelik hareketli kitaplar serisini bilmeyen yoktur. Hareketli Geri Dönüşüm kitabı, minik parmaklara hareket kazandırırken bir yandan da geri dönüşüm kavramlarını çocuğunuzla sohbetinizin bir parçası hâline getiriyor. Eh, konu ekoloji ise hiçbir yaş erken değil bence.

Tabiat Ana Anlatıyor

9 yaş üstü çocuklara yönelik, yaşadığımız dünyayı tanıtan şahane bir kitaptan bahsedeceğim. Can Yayınları’ndan 2017 yılında çıkan Tabiat Ana Anlatıyor kitabı, denizler, kayalar, çekirgeler, solucanlar ve doğanın daha bir sürü üyesinin dilinden dışarıda olup biteni bize hatırlatıyor. Taş binalarımızdan çıkıp hep birlikte hayvanların yaşam döngüsüne şahitlik ediyor mevsimlerle birlikte değişen ne varsa onların dilinden dinliyoruz. 

Dünya Çevre Günü kapsamında niyetlenip senenin her günü, günün her anı çocuklarınızla birlikte okuyabileceğiniz Türkçe ve İngilizce kitapların devamını aşağıda listeledim. Kitap alışverişine çıkmadan önce bir göz atmanızı öneririm.

• Teneke Orman
• Deniz’in Sıfır Atık Kitabı
• Ağaç Atlası
• Çocuklar İçin Bitki Ansiklopedisi
• Kutup Ayısı
• Dünyada Neler Var?
• Arkadaşım Arıcı
• The Story Of Climate Change
• Over and Under The Pond
• Uh Oh Said Flo
• What A Waste
• The Whale Who Wanted More
• Planet Rescue  
• In Our Garden
• Meraklı Bahçe

Diğer Gündem kategorisi içerikleri için tıklayın.