Yurt dışında yaşamak, bazen ıssız bir yolda kılavuzsuz yürümeye benziyor. Arada dostluklara çıkan patikalara ulaşırsanız o zaman yoldan keyif almaya başlıyorsunuz. Bu hafta Bookinton’da Varşova Kitap Kulübü’nü tanıtıyoruz.
Polonya’nın başkenti Varşova’da bulunan Kitap Kulübü’nün kurucusu Nurcan Menteş kulübün kuruluş sürecini şöyle anlatıyor: “Yıllar önce Varşova büyükelçimizin eşinin kurduğu aktif bir kitap kulübü vardı ancak büyükelçinin tayini başka ülkeye çıkınca kulüp maalesef dağıldı. Yurt dışında nitelikli birliktelikler çok önemli. Beraberliğimizden, tartışmalarımızdan ve bilgi alışverişinden o kadar keyif alıyordum ki etrafımdaki birkaç arkadaşımla 2016 yılında yeni bir kulüp kurup devam etmeye karar verdim.”
Son iki senedir kulübün moderatörü olan Elif Akandere ise “Kitaplar, bir araya gelip güzel vakit geçirmenin dışında geçirilen zamanın kaliteli olmasını sağlıyor.” diyor.
Kitap Seçimlerini Nasıl Yapıyorlar?
Yurt dışında Türkçe kitaplara ulaşmak ciddi bir sorun olduğu için genelde yaz aylarında bir sonraki on ay boyunca okunacak kitapları seçip listelerini hazırlıyorlar. Bunun içinde grubun moderatörü Elif Akandere, genelde üyelerin bir sonraki dönemde okumak istediği kitapları derleyip önerilerde bulunuyor.
Kitapları önceden belirlemek, satın almada gruba kolaylık sağlıyor. Yurt dışında kitap kargo bedelleri kitap ücretinin neredeyse iki, üç katını bulabiliyor. Polonya’da çevrim içi Türkçe bir kitap platformu olmadığı ve kitaplar Almanya ya da İngiltere üzerinden geldiğinden oldukça maliyetli. Grup üyeleri arasından Türkiye’ye seyahat edenler olduğunda alabildikleri kitaplardan iki, üç tane temin edip bazen elden ele vererek okuyorlar.
Kitap seçerken sadece klasikler ya da bilinen yazarların yanı sıra yeni yazarlara da şans vermek hoşlarına gidiyor, üstelik toplantı sonrası o yazarı daha iyi tanımış oluyorlar. Diyelim ki bir sonraki sene için on kitap seçecekler şöyle bir sırayla gidiliyor:
- Dünya edebiyatı (Farklı ülkelerin başarılı yazarları)
- Klasikler
- Türk yazarlar (Ayfer Tunç, Zülfü Livaneli, Nermin Yıldırım vb. gibi)
- Sevdikleri ya da kulüp arkadaşlarına tanıtmak istedikleri yeni yazarlar varsa onu da gruba öneriyorlar. (Örneğin önümüzdeki kış okuyacakları kitaplar arasında Polonya asıllı yazar Olga Tokarczuk da var.)
Toplantı Akışları Nasıl?
Toplantılar genelde moderatörün yazar hakkında kısa bir bilgi vermesiyle başlıyor. Çok formal bir akış olmamakla birlikte isteyen üye söz alıp kitap hakkındaki görüşlerini aldığı notlarından paylaşabiliyor. Kitap, hem konu hem de yazarın anlatım dili açısından enine boyuna tartışılıyor.
Grup, her ay bir kitap okumaya çalışıyor ancak yüz yüze bir kulüp olduğu için pandemi süreci, geçtiğimiz iki sene buluşmaları sekteye uğratmış. Çevrim içi buluşmayı birkaç kez denemişler ancak fiziksel olarak bir araya gelmeyi seven bir grup olduklarından yüz yüze buluşmayı daha çok tercih ediyorlar. Bu süreçte Türkiye’ye dönen ya da farklı ülkelere taşınan grup üyeleri de olmuş ama Whatsapp üzerinden haberleşmeye devam ediyorlar.
Diğer Kitap Kulüplerinden Farkları Ne?
“Yurt dışında olmamız dışında çok büyük bir farkımız olduğunu düşünmüyorum,” diyor Elif Akandere.
Toplantılara düzenli katılım şartları yok zira yurt dışında üyelerin durumu sürekli değişiklik arz edebiliyor. Örneğin geçen senelerde hafta içi yapılan toplantılar, önümüzdeki sene -aktif çalışma hayatında olanların sayısının fazlalığını nedeniyle- hafta sonu ya da akşam saatlerine kaydırılmış.
Bugüne Kadar Okunan ve Okunacak Kitaplardan Bazıları
Okudukları kitaplardan bazıları:
- Hakan Günday: Az, Kinyas ve Kayra
- Albert Camus: Veba
- José Saramago: Körlük
- Osman Balcıgil: En Hüzünlü Eylül
- Haruki Murakami: Karanlıktan Sonra
- Gabriel Garcia Marquez: Kırmızı Pazartesi, Benim Hüzünlü Orospularım
- Stefan Zweig: Satranç
Gelecek yıl okumayı hedefledikleri kitaplardan bazıları:
- Vedat Türkali – Kayıp Romanlar
- Suat Derviş – Hiçbiri
- Matt Haig – İnsanlar
- Amos Oz – Aşk ve Karanlık
- İhsan Oktay Anar – Tiamat
Kulübün Katılımcı Profili Nasıl?
Az sayıda ancak renkli bir katılımcı profili var. Çoğunluğu expat olarak Varşova’ya gelen kişiler gruba katılıyor. Aralarında, sanatçı, yazar, psikolog, çevirmen, öğretmen, havayolu çalışanları, emekli ve çalışmayanlar var.
Katılımcı Yorumları
“Okuduğum kitapta bazen benim dikkatimi hiç çekmeyen bir noktanın nasıl önemli olabileceğini ve değişik yorumlanabileceğini kitap kulübümüzde öğrendim diyebilirim. Hep beraber okumak gerçekten çok zevkli.” – Banu Demir
“Kitaplar ve yazarlar konusunda katı ve tutucu bir tarzım olduğunu bu gruba katılmadan bilmiyordum. Buluşmalarımız sayesinde yeni yazarları ve hiç okumam dediğim yazı tiplerini tanıma fırsatım oldu. Üstelik günümüz dijital sosyalleşme fikrine karşı olduğum için, yüz yüze görüşmelerimizden inanılmaz keyif alıyorum.” – Şirinnaz Öztürk
Kulüp Adı: Varşova Kitap Kulübü
Buluşma Sıklığı: Ayda bir kez
Hangi Türde Okuyorlar: Her türde
Platform: Whatsapp ve fiziksel buluşmalar
Kimler Katılabilir: Herkes
Katılımcı Sayısı: Ortalama 8-10 katılımcı oluyor.
Kurucular: Nurcan Menteş
Başvuru için: elifakandere@yahoo.com
Diğer kitap kulüplerini incelemek için tıklayın.
