19 Kasım 2022 Pazar günü gerçekleşen yıllık yayıncılık konferansı Zeynep Cemali Edebiyat Günü, kitap dünyasının dikkatini iklim krizine çekti. Konuşmacılar, kitaplara emek veren tüm iş kollarına hemen ve hep birlikte harekete geçmek için çağrı yaptılar.
12 yıldır sektörü bir araya getiren konferans bu kez gezegenin acil gündemi olan “iklim krizi” odağında, ilk kez tematik kurgulandı. Günışığı Kitaplığı’nın düzenlediği konferans, UNDP (United Nations Development Programme) Türkiye, İklim Araştırmaları Derneği ve Türkiye Yayıncılar Birliği’nin katkılarıyla düzenlendi.
Konferanstan Notlar
Konferans küratörü, iklim değişikliği uzmanı Naz Beykan açılıştaki çerçeve sunumunda, “Sera gazı emisyonlarının 2030’da azalım eğilimine girmesini sağlamamız ve 2050’ye kadar karbon nötr ekonomiye geçmemiz gerek. Tüm sistemlerimizi karbonsuzlaştırmak zorundayız,” dedi. İklim değişikliğine uyum kapasitemizi ve dayanıklılığımızı da güçlendirmemiz gerektiğini söyleyen Beykan, dönüşümü yeşertecek yeni kültürel anlatıyı yaratmak ve kitleleri harekete geçirmek için yayıncılığa hayati bir rol düştüğünü belirtti.
40 yılı aşkın sanat verimiyle her yaştan okuru etkileyen yazar, düşünce insanı Behiç Ak, iklim kriziyle mücadelede paradigma değişiminin altını çizerken “üretim kültürü”ne dikkati çekti. “Doğada aşırı üretim yoktur, aşırı tüketim de yoktur o yüzden. Aşırı derecede beslenmiş ve obeziteden ölmüş bir kaplanla karşılaşmazsınız. Doğada doğal bir denge vardır,” diyen Ak, “geri dönüşüm” ve “sürdürülebilirlik”ten çok daha yeni kavramlara ihtiyacımız olduğunun altını çizdi.
Yayıncılığın değer zincirini yaratan alanlardan uzman isimler, iklim kriziyle uzun soluklu mücadelenin olanaklarını değerlendirdiler.
Kâğıt sektöründen Beyza Bozkurt Elbingil, sektörün iklim krizine etkisini azaltmanın, sürdürülebilir FSC onaylı ormanlardan ağaç temini, geri dönüşmüş hammadde kullanımı, su ve enerji tüketimlerinin azalması, sıfır atık yönetimi ve düşük karbon salımı için alınan tedbirler ve denetimlerle mümkün olabileceğini anlattı.
Deneyimli matbaacı Sermet Tolan, “Matbaalar, çıkardıkları tüm sarf malzeme atığının hepsi ekonomik değer olduğundan zaten dönüşümün, sürdürülebilirliğin içinde olmak zorundalar,” diyerek çok yakında üretim planlamasını karbon ayak izine göre yapmak durumunda kalacaklarını vurguladı.
İklim, ekoloji ve çevre konularında yayıncılık yapan Aytaç Timur, sular bastığında ya da açlık baş gösterdiğinde yayıncılığın da faaliyetlerini durdurmak zorunda kalacağını hatırlattı ve, “Dünyada yaratıcılık büyük şehirlerde toplanıyor; Türkiye’de de yayıncılık İstanbul’a sıkıştığı için ‘kenar etkisi’ni kaybediyoruz,” ifadesini kullandı.
Hollanda’nın önemli akademik yayıncılarından Elsevier adına konferansa video konuşmayla katılan Rachel Martin, bu konudaki kurumsal yaklaşımlarını ve deneyimlerini paylaştı.
Türkiye Yayıncılar Birliği’nden Zeynep Atiker ise, “İklim değişikliği, herkes tarafından yaşanılan bir sorun, ancak boyutu, üretim ve tedarik zinciri bakımından herkes için farklı. Herkesin mücadele imkânı aynı değil,” diyerek, iklim krizinin özünde bir eşitlik ve haklar krizi olduğunu hatırlattı.
Sürdürülebilirlik uzmanı Dr. Emrah Alkaya, yayıncılıkta kaynak verimliliğine odaklandı. “Döngüsel ekonominin ilkeleri; reddetmek, yeniden düşünmek, azaltmak, yeniden kullanmak, tamir etmek, yenilemek, yeniden üretmek, başka bir amaca uygun hale getirmek…” diyen Alkaya, yayıncılığın değer zincirinin yaratıcılarla başladığının, yayınevi ve matbaa süreçleriyle devam ettiğinin, döngüsel bilinci, yayınevi süreçlerinde yaygınlaştırmak gerektiğinin altını çizdi.
Genç aktivistler ve öykücülerle iletişimcilerden güçlü mesajlar!
İklim değişikliği odaklı projelere emek veren deneyimli iletişim uzmanları, UNDP Türkiye’den Nuri Özbağdatlı’nın moderasyonunda, “İklim krizini nasıl anlatacağız?” sorusunu cevaplamak için yayıncılara ilham verecek bakış açılarını dillendirdiler.
Myra Ajans’tan Damla Özlüer, “Felaket iletişimi insanları durduruyor. Diğer tarafta da abartılı bir doğa güzellemesi var. Hakikatin iletişimini yapmalıyız. Biz iklimdaşız, dilimizi iklimce kurgulamak zorundayız,” dedi.
EkoIQ ve İklim Haber’den Barış Doğru, KONDA ile yaptıkları araştırmaya referans vererek, Türkiye’nin entelektüel camiasının iklim krizi konusuna yeterince ilgi göstermediğini, oysa anlamak için çaba sarf etmesi gerektiğini, korku dilinin görmezden gelmekten başka bir işe yaramadığını belirtti.
Dünya’yı iklim krizinin yıkıcı etkilerinden kurtarmak için çalışan üç genç aktivist; Melisa Akkuş, Rüveyda Eser ve Üveys Kasım Çoban yayıncılara, kitap dünyasına seslendiler. Naz Beykan’ın moderasyonunda konuşan gençler, yetişkinlerin “Dünyayı sen mi değiştireceksin?” söylemine karşı değişimin kendisi olduklarını vurguladılar. Kimsenin dışarıda bırakılmadığı şiddetsiz iletişim dilini kurmayı önemsediklerini, yaşamlarına giren eko-anksiyete, eko-yas gibi kavramlarla nasıl baş ettiklerini anlattılar.
Latife Tekin; “Edebiyatçının katkısı, dünyayı gürültüye boğan insan sesini ahenkli bir forma kavuşturmak ve onu doğaya geri ulaştırmak olabilir.”
Konferansın kapanışında konuşan usta yazar Latife Tekin,edebiyatçının dili düşünmesinin önemi ve dilin sınırlarının imgeye doğru nasıl zorlanabileceği üzerinde durdu. “Sesten söze, sözden yazıya geçerken dünya üzerindeki varlıklardan kopmaya başladık. Dil olmasaydı dünya bu kadar değişmeyecekti,” diyen Tekin sözlerini, “Edebiyatçının katkısı, dünyayı gürültüye boğan insan sesini ahenkli bir forma kavuşturmak ve onu doğaya geri ulaştırmak olabilir,” diyerek noktaladı.
Edebiyat günü kapsamında düzenlenen Zeynep Cemali Öykü Yarışması 2022 Ödül Töreni’nde konuşan proje başkanı, editör Müren Beykan, “uzay” temasının gençlerin yüzlerce öyküsüne nasıl yansıdığını özetlerken, “Bu yıl gençlerimizin hayal gücü tam anlamıyla serbest kalmış. İlk defa, gerçekçi öykülerden daha çok fantazya, distopya, bilim kurgu türlerinde yazdılar. Doğrusu, gençlerin kolları sıvadığı bir yarışma için bu sonuç, sevindirici,” dedi.
Konferansın tamamı önümüzdeki günlerde Günışığı Kitaplığı Youtube kanalında ve Aralık ayında keciedebiyat.comadresinde yayımlanacak.
Bu web sitesi, web sitesinde gezinirken deneyiminizi geliştirmek için çerezler kullanır. Bunlardan gerekli olarak kategorize edilen çerezler, web sitesinin temel işlevlerinin çalışması için gerekli olduklarından tarayıcınızda saklanır. Ayrıca, bu web sitesini nasıl kullandığınızı analiz etmemize ve anlamamıza yardımcı olan üçüncü taraf çerezleri de kullanıyoruz. Bu çerezler tarayıcınızda yalnızca sizin izninizle saklanacaktır. Bu çerezleri devre dışı bırakma seçeneğiniz de vardır. Ancak bu çerezlerden bazılarını devre dışı bırakmak tarama deneyiminizi etkileyebilir.
Web sitesinin düzgün çalışması için gerekli çerezler kesinlikle gereklidir. Bu çerezler, web sitesinin temel işlevlerini ve güvenlik özelliklerini anonim olarak sağlar.
Çerez
Duration
Açıklama
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
Bu çerez, GDPR Çerez İzni eklentisi tarafından ayarlanır. Çerez, "Analytics" kategorisindeki çerezler için kullanıcı onayını saklamak için kullanılır.
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
Tanımlama bilgisi, "İşlevsel" kategorisindeki tanımlama bilgileri için kullanıcı onayını kaydetmek için GDPR tanımlama bilgisi onayı tarafından ayarlanır.
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
Bu çerez, GDPR Çerez İzni eklentisi tarafından ayarlanır. Çerez, "Diğer" kategorisindeki çerezler için kullanıcı onayını saklamak için kullanılır.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
Bu çerez, GDPR Çerez İzni eklentisi tarafından ayarlanır. Çerez, "Performans" kategorisindeki çerezler için kullanıcı onayını saklamak için kullanılır.
viewed_cookie_policy
11 months
Çerez, GDPR Çerez İzni eklentisi tarafından ayarlanır ve kullanıcının çerez kullanımına izin verip vermediğini saklamak için kullanılır. Herhangi bir kişisel veri saklamaz.
İşlevsel çerezler, web sitesinin içeriğini sosyal medya platformlarında paylaşmak, geri bildirim toplamak ve diğer üçüncü taraf özellikleri gibi belirli işlevlerin gerçekleştirilmesine yardımcı olur.
Çerez
Duration
Açıklama
VISITOR_INFO1_LIVE
6 Ay
Bu çerez, sitelere gömülü Youtube videoları için kullanıcı tercihlerini takip etmek için Youtube tarafından ayarlanır; ayrıca web sitesi ziyaretçisinin Youtube arayüzünün yeni veya eski sürümünü kullanıp kullanmadığını da belirleyebilir.
wordpress_test_cookie
session
Bu çerez, çerezlerin kullanıcıların tarayıcısında etkinleştirilip etkinleştirilmediğini kontrol etmek için kullanılır.
YSC
Session
Bu çerez, gömülü videoların görüntülerini izlemek için YouTube tarafından ayarlanır.
Performans çerezleri, ziyaretçiler için daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunmaya yardımcı olan web sitesinin temel performans endekslerini anlamak ve analiz etmek için kullanılır.
Analiz çerezleri, ziyaretçilerin web sitesi ile nasıl etkileşimde bulunduğunu anlamak için kullanılır. Bu çerezler, ziyaretçi sayısı, hemen çıkma oranı, trafik kaynağı vb. ölçümler hakkında bilgi sağlamaya yardımcı olur.
Çerez
Duration
Açıklama
mailchimp_landing_site
1 month
Tanımlama bilgisi, kullanıcının ilk ziyaret ettiği sayfayı kaydetmek için MailChimp tarafından ayarlanır.
pvc_visits[0]
1 day
Bu çerez, post-views-counter tarafından oluşturulur. Bu çerez, bir gönderiye yapılan ziyaretlerin sayısını saymak için kullanılır.
Reklam çerezleri, ziyaretçilere alakalı reklamlar ve pazarlama kampanyaları sunmak için kullanılır. Bu çerezler ziyaretçileri web siteleri arasında izler ve özelleştirilmiş reklamlar sağlamak için bilgi toplar.
ANIL ILKAY BOZKURT
Sektörün sürdürülebilirlik alanında hayata geçireceği aksiyon planlarını merakla bekliyorum. Güncel haber paylaşımınız için teşekkürler.
Sevgiyle kalın.