Babalar Günü’ne özel baba-çocuk temalı çocuk kitaplarından bir seçki hazırladık. Çocuklarıyla kitap okuyan ve her dönemlerinde ilgisini eksik etmeyen öyle çok baba var ki. Toplumsal algı, çocukları annelerin himayesindeymiş gibi göstermeye devam ediyor. Hayır, devir değişti! Bu kitap listesi çocuklarıyla ilgilenen ve bakımlarını üstlenen tüm babalara teşekkür etmek için hazırlandı. Babalar Gününüz Kutlu Olsun!
Başak Bingüler & Çiğdem Yalman Kopan
Annelik ve babalık ilk insanlardan bu yana doğal akışında olduğumuz bir süreç aslında. Buna rağmen toplumdan topluma, nesilden nesile hatta kişiden kişiye hâlâ nitelikleri canlı bir organizma gibi değişiyor, sürekli sorgulanıyor ve geliştirilmeye çalışılıyor. İçinde bulunduğumuz zamana baktığımızda bir zorunluluk olmadığı nihayet anlaşılmaya başlanan annelik ve babalık müessesi bakım veren kimliğinin artık annelerin himayesinden çıkarıldığı bir şekle dönüşebildi. Çok da iyi oldu.
Erich Fromm’un Sevgi Üzerine kitabında Anne-Baba ve Çocuk Arasındaki Sevgi diye bir bölüm var. Burada yavru insanların anne karnından çıktıktan bir süre sonraya kadar barınma, doyma ve ısınma gibi temel hayatta kalma güdülerinden dolayı anne sevgisine muhtaç olduğundan bahseder. Bu karşılıksız sevgidir. Bebek hiçbir çaba sarf etmeden bu ihtiyaçlarının giderileceğini bilir. Bu kaygılarının güvenli bir şekilde giderilmesinden sonra günden güne bağımsızlaşan çocuklar daha sonra baba ile kurduğu sevgi türüyle tanışır. Erich Fromm, anne ve babaya özgü sevgi türünün dengede yaşandığı çocuklukların, duygularını ve düşüncelerini ifade edebilen yetişkinliğe doğrudan katkısı olduğunu söylüyor. Hayatta her şeyde olduğu gibi ilişkilerde de denge önemli bir fark yaratıyor anlayacağınız.
Bu konuda aynı pencereden baktığımızı düşündüğüm Bookinton editörlerinden Çiğdem Yalman Kopan, geçtiğimiz günlerde Eksik Parça Yayınları’ndan çıkan Uyku Nerede? isimli kitabında uyku konusu çerçevesinde bir baba-oğul ilişkisini anlatıyor. Konuya hakimiyeti dolayısıyla Çiğdem’in görüşleri ve kitabıyla başlayarak ondan baba-çocuk temalı kitaplarla ilgili bir liste istedik.
Uyku Nerede? – Çiğdem Yalman Kopan

Çiğdem diyor ki: “Anneliğin doğumla birlikte gelen bir süper güç olduğuna inanmıyorum. Bence anne olmak da baba olmak da öğrenilen şeyler. Deneyim, gözlem ve çocuğunuzla geçirdiğiniz uzun saatler sadece aranızdaki iletişimi beslemiyor ayrıca bir okul gibi sizi de anneliğe/babalığa alıştırıyor.”
4 yaşında bir kızım olduğu için o doğduğundan beri resimli çocuk kitaplarıyla çok içli dışlıyım. Bütün kitapları ona ben okuduğumdan görsel olarak da kitabın ona neler ifade edebileceğini kitap seçerken mutlaka göz önünde bulunduruyorum. Aynı şekilde kızımın babası da bu bakış açısıyla yeni kitaplar alıyor. Kızımla konuşmak istediğimiz veya onun konuşmaya ihtiyacı olabilecek konuları da kitaplar aracılığıyla yapabiliyoruz. Kuşkusuz “uyku” konusu da bir şekilde konuşulup düzene sokulması istenen bir konu. Sosyal medyada çocuğun uyumama konusunun parodileştirildiği videolarda hep gecenin bir vakti sefil halde uyanan darmadağın bir anne görmüşsünüzdür. Konu hep gözaltları mor, uykusuzluktan göz kapakları zor açılan ve tepesinde bir “anne topuzu” olan kadın üzerinden anlatılır. Aklı başında bazı psikoterapistlerin konuya çocuğun duygusal ihtiyaçları yönünden baktığı da oluyor tabi. Halbuki gece herhangi bir nedenden dolayı uyanan çocuğunun yanına giden babalar da vardır. Çocuğun gece uyandığında baabaa diye seslendiği anlar bile vardır! Çiğdem’in Uyku Nerede? kitabını ilk okuduğumda “İşte biri babalara hakkını vermiş sonunda,” dedim.
Kitap, gece uykusundan uyanan Ardıç’ın uykuya yeniden geçme sürecinde babasının Ardıç’a olan yaklaşımı ve diyalogları üzerine kurulu. Şiirsel bir dili olduğunu da söylemem gerekir. Kendisi de kitabını şöyle anlatıyor:
“Sevgili anneler babalar, bu kitap yaşaması zorlu ama okuması eğlenceli bir hikâyeyi anlatıyor.
Ardıç’ın kaçıp giden uykusunu geri getirmek için babası ona destek oluyor ve birlikte uykuyu aramaya başlıyorlar. Biraz oyuncaklarıyla oynasa, biraz pencereden dışarı baksa belki bir de kitap okusa? Uyku o zaman gelir mi acaba?
Okul öncesi çocuklarla birlikte okunabilecek bu hikâye, kafiyeli anlatımıyla sakin bir uyku yolculuğunu anlatırken bir sebepten uykusu kaçıveren çocuklara nasıl yardımcı olabileceğimiz konusunda da tüyolar veriyor.”
Kitabın yeni çıkanlar bölümümüzdeki tanıtımını okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Bu bakış açısı ışığında “babalık” maceralarını bir de resimli kitaplardan görmek ve çocuğuyla daha güçlü bağ kurmak isteyen veya sadece “babayla kitap okuma saati” için güzel bir hikâye arayan babalar için Çiğdem Yalman Kopan’ın diğer kitap önerilerini paylaşıyoruz.
Babam Yanımdayken – Soosh

Redhouse Kidz’den çıkan Babam Yanımdayken kitabının yazarı da çizeri de Soosh. Çevirisini ise Cemre Ömürsuyu Seyis yapmış. Kapağında kocaman resmedilmiş bir baba ve yanında da minicik bir kız görüyoruz. Birlikte yemek hazırlamak,kitap okumak, sarılıp uyumak gibi günlük hayatın özel anlarına tanıklık edeceğiniz bu sıcacık hikâye sulu boya çizimleriyle tatlı bir okuma deneyimi sunuyor.
Babamın Battaniyesi – Sara Şahinkanat

Yapı Kredi Yayınlarından çıkan Babamın Battaniyesi kitabının çizeri Ayşe İnan. Evde canı sıkılan iki kardeşin imdadına macera dolu hikayeleriyle çıkan babalarının yetişmesini konu edinen eğlenceli bir baba-çocuk oyununu anlatıyor. Bu battaniye başka battaniyelere benzemiyor 🙂
Ejderhalar / Baba ve Oğul – Alexandre Lacroix – Ronan Badel

Yapı Kredi Yayınlarından çıkan bu kitabın çevirisini Hazel Bilgen yapmış. Kitabın kapağından aslında konusu biraz anlaşılabiliyor. Doğası gereği büyüüük alevler çıkaran ejderhaların gözünden baba-çocuk ilişkisini okuyoruz. Daha önce küçük küçük alevler çıkaran küçük ejderha babasının beklentisini karşılamak için çabalıyor. Kitabın kurgusu babaların “seni ne yaparsan yap, hatta ne yapamazsan yapama severim” diyebilmesi için güzel bir fırsat.
Baba ile Bir Gün – Ruby Brown

1001 Çiçek Kitaplar’dan çıkan Baba ile Bir Gün kitabının çevirmeni N. Beyza Elgin. Babalığı biraz da tilkilerden okuyalım. Baba Tilki’nin izin gününde 8 yavrusuyla geçirdiği eğlenceli günü anlatıyor. Baba Tilki yavruların her biriyle en sevdikleri oyunları oynamaya söz veriyor. Ama günün sonunda çocukların yapmak istedikleri bir şey daha var, babalarına sarılmak! Tatlı bir baba-çocuk ve kardeşlik kurgusu.
Ağaç Kale – Jessica Scott Kerrin – Qin Leng

KVA Çocuk tarafından yayımlanan Ağaç Kale kitabının çevirmeni Sedef Özge. Kitapta emek, çaba ve dayanışma kavramları üzerinden bir baba – oğul ilişkisi anlatılıyor. Bu kavramlar elbette güzel ve erdemli olmayı da anlatıyor ama bu kitap özelinde bir çocuğun babasıyla bu deneyimleri yaşaması da ayrıca güzel.
Erkek Adam Ağlar – Jonty Howley

Hippo’dan çıkan bu kitabın çevirmeni Lora Sarı. Bizim toplumumuzda olduğu gibi birçok toplumda da “erkek olmanın” güçlü olmak ve duygularını belli etmemek üzerine kurulu bir yanlışla ilişkilendirildiğini biliyoruz. En başta “Devir değişti,” demiştim ya. Bu konuda da aynen böyle. Kitaplar da bu gelişime katkı sağlıyor elbette. Jonty Howley’in hem yazıp hem resimlediği bu kitap duyguların ifade edilmesi, ağlama ve toplumsal cinsiyet üzerine düşündürüyor.
Kitabın Bookinton incelemesini okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Babamın Gözleri Kedi Gözleri – Sevim Ak

Can Çocuk Yayınlarından çıkan bu kitap ilkokula giden bir kız çocuğunun günlüğünden oluşan bir roman. Yeni bir eve taşınmalarının ardından bu büyük değişime ayak uydurmaya çalışan kahramanımızın aklında çok önemli bir soru vardır, “babam nerde?” Küçük kız her gün babasının eve gelmesini bekler. Baba gelmez. Çünkü anneyle araları açılmıştır. Yine de babasıyla küçük kız arasında küçük haberleşmeler, kısa mektuplaşmalar olur. Duygu dolu, sevgi dolu bir kitap.
Çocuk edebiyatı yazarı Sevim Ak ile yaptığımız röportajı okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Yalnız Balina – Benji Davies

Redhouse Kidz Yayınlarından çıkan Yalnız Balina’nın çevirmeni Oğuzhan Aydın. Babası ve altı kedisiyle birlikte deniz kenarında yaşayan Noi, kıyıya vurmuş küçük bir balina bulur ve onu gizlice eve götürür. Noi’nin babası banyo küvetindeki balinayı fark ettiğinde her şeyden önce oğluyla ilişkisini sorgular. Olan bitenden habersiz küçük balina, bu baba oğulun hayatında büyük bir değişim yaratacaktır.
Canım Babacığım – Sam McBratney

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınlarından çıkan kitabın resimleyeni Ivan Bates, çevireni ise Erkan Ünal. Çocuklarına sevgisini bir sebepten yeterince gösterememiş babalara…Bu kitap babalarımızla aramızdaki sevgi bağının ne kadar değerli olduğunu anlatıyor.
Diğer dosya içeriklerini okumak için tıklayın.