Her kitabı çok satanlar listelerinin zirvesine yerleşen, bu listelerde çoğu zaman birden fazla kitabıyla kendine yer bulan Şermin Yaşar, yediden yetmişe herkesin okuyabileceği bir yazar. Yazmaya olan bu tutkusu Türkiye’de bir ilk olan Kelime Müzesi’nin kuruluşuna kadar götürdü.
Utku Özer-Zeynep Ceren Burak
Bu ayın yazarı yepyeni kitabı Dünyanın En Önemli Öğrencisi geçtiğimiz günlerde raflardaki yerini alan Şermin Yaşar. Hikâyeleri, romanları ve çocuk kitaplarıyla her yaştan okura ulaşan Yaşar’ın bu başarısında, yalın ve samimi dili, duygusal derinliği ve gözlemlerinin rolü büyük. Oldukça üretken bir yazar olan Şermin Yaşar, ilk kitabını yayımladığı 2015 yılından bu yana otuza yakın kitabı okurlarıyla paylaştı. İlk eseri Başlarım Şimdi Anneliğe annelik üzerine yazdığı denemelerden oluşurken edebiyata çocuk kitapları yazarak adım attı. Çocuklar için yazdığı kitapları önce öyküler, sonra romanlarla yetişkinler için yazdığı kitaplar izledi. Yaşar kitaplarının yanı sıra 2022 yılında kurduğu Kelime Müzesi ile de dile ve edebiyata önemli bir katkı yaptı. Bu yazıda Yaşar’ın hayatına, eserlerine, edebi tarzına ve ödüllerine yakından bakacak, yazarın kelimelerin gücüne olan inancını yansıtan “Kelime Müzesi” projesi inceleyeceğiz
Annelik ve Çocuk Edebiyatı
Şermin Yaşar, 1982 yılında Almanya’nın başkenti Berlin’de göçmen bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Küçük yaşta ailesiyle birlikte Türkiye’ye taşınarak Bilecik’e yerleşti. Süleyman Demirel Üniversitesi’nde başladığı Türk dili ve edebiyatı eğitimine Gazi Üniversitesi’nde yaptığı yüksek lisansla devam etti.
Dedem bir köy bakkalıydı. O yıllarda köy kalabalıktı, dolayısıyla müşteri de çoktu, ben de yaz tatillerinde ona yardım etmeye başladım. Dolayısıyla kitaptaki çırak büyük ölçüde benim, evet ama hikâye hepimizin hikâyesi
Yaşar bir yazar olarak hayatlarımıza girmeden önce sosyal medyada “Oyuncu Anne” adlı hesabıyla annelik deneyimlerini paylaşıyordu. İlk kitabı Başlarım Şimdi Anneliğe de bu deneyim üzerine kurulu. Yaşar’ın kendi ifadesiyle “yenidoğan bebekler ayaklanıp da ortalığı birbirine katana kadar geçen süreçte anneleri rahatlatacak tavsiye ve bilgiler” içeriyor. Aynı yıl sosyal medyada kendisine büyük ün ve takipçi kazandıran Oyuncu Anne kimliğiyle Oyuncu Anne: Çocuğuyla Nitelikli Zaman Geçirmek İsteyen Annelere Rehber Kitap başlıklı kitabını da yayımladı. Bu kitapla büyük başarı kazanan Yaşar, daha sonra rotasını çocuk edebiyatına çevirdi. Çocuklar için yazdığı ilk kitap, 2016 yılında yayımlanan ve o günden beri çok okunmaya devam eden Dedemin Bakkalı: Dünyanın En Süper Marketi. Şermin Yaşar’ın kendi çocukluk anılarından esinlenerek yazdığı ve İngilizce ve pek çok dile çevrilen Dedemin Bakkalı, yaz mevsiminde dedesinin bakkalında çalışmaya başlayan Şermin’in serüvenlerini anlatıyor. Yaşar kitabı
Dedem bir köy bakkalıydı. O yıllarda köy kalabalıktı, dolayısıyla müşteri de çoktu, ben de yaz tatillerinde ona yardım etmeye başladım. Dolayısıyla kitaptaki çırak büyük ölçüde benim, evet ama hikâye hepimizin hikâyesi
sözleriyle anlatıyor. Yaşar’ın çocukların okuma tutkusunu desteklemek için keyifli bir üslupla kaleme aldığı kitap yetişkinlere çocukların gözünden kendilerini görme fırsatı sunuyor. Yaşar da sadece çocuklar için yazmadığını dile getirdiği kitabın anne-baba-çocuk arasında bir iletişim aracı olmasını istemiş.
Kitabın başarısı üzerine Yaşar, 2017 yılında etkinlikli bir devam kitabı olan Dedemin Bakkalı-Çırak’ı kaleme aldı. Aynı yıl yine çocuklar için bir masal serisi olan Tilki Masalları başlığı altında üç kitap –Garip Bir Kuyruk, Cesaret Sandığı, Uyuyor musun?- ve çocuklarla yetişkinlerin beraber yapabilecekleri etkinliklerden oluşan Oyun Takvimi 2017: Her Güne Bir Oyun’u yayımladı. Sonraki yıl için de Oyun Takvimi 2018: Her Güne Bir Oyun kitabını yazdı. Oyun Takvimi’nin yanı sıra yine bir ebeveynlik kitabı olan Kötü Alışkanlıklara İyi Öneriler: Emzik, Bez, Isırma, ve İnat Gibi Çocukları Mest, Anne Babaları Deli Eden Şeyler Hakkında Denenmiş Tüyolar da yine 2017 yılında okuyucularla buluştu. Yaşar açısından oldukça verimli geçen bu yılda yazar aynı zamanda Ev Yapımı Sihirli Değnek: Denenmiş Mutluluk Tarifleri adlı bir kişisel gelişim kitabına da imza attı. Bu kitapta Yaşar, kendi deneyimlerinden yola çıkarak mutluluğun tarifini veriyor ve “Mutsuzluk dediğimiz şey, belki de mutlu olduğumuzun farkına varamamaktır,” diyor.
Çocuk kitaplarına 2018 yılında yayımlanan Çingo: Ben İnsan Değil miyim?, Çok Hayal Kuran Çocuk ve bir masal kitabı olan Kuş Masalları’yla devam etti. Çok sevilen ve okunan bir diğer çocuk kitabı olan Abartma Tozu’nu ise 2019 yılında yayımladı. Dedemin Bakkalı gibi daha büyük yaştaki çocuklara hitap eden bu kitap yetişkin okuyucuların da beğenisini kazandı. Yine aynı yıl daha küçük çocuklar için Bizimki adlı kitabı yazdı. 2020 yılında ise çocuk okuyucuları için Oh Ne Ala Memleket ve küçük çocuklar için bir masal kitabı olan Cebimdeki Mandalina Ağaçları’nı yazdı. 7’den 70’e tüm okurların keyifle okuyacağı, yine çocuklar kadar büyüklerin de seveceği bir kitap olan ve babaanne Hasibe Hesapoğlu’nun hiç beklenmedik bir şekilde çocuklarının evine yerleşme macerasını anlatan Babaannem Geri Döndü, 2021 yılında yayımlandı. Yaşar bu yıl ayrıca küçükler için Hıhıcık, Pekicik ve Dahacık adlı üç masal kitabı yayımladı. 2022 yılında ise “kolay yoldan para kazanmayı” masaya yatırırken emeğin, üretmenin, çabanın ve dostluğun altını çizdiği Para Ağacı ve Lo adlı iki çocuk kitabı yayımlayarak küçük okuyucularını sevindirdi. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı olan 2023’te, bu önemli olayı kutlamak için ünlü tarihçi İlber Ortaylı ile birlikte bizi şerbetçi bir çocuğun gözünden Kurtuluş Savaşı yıllarına götüren Cumhuriyet’in İlk Sabahı’nı kaleme aldı. Yaşar’ın bu ay yayımlanan ve yayımlanır yayımlanmaz yine çok satanlar listelerindeki yerini alan son kitabı Dünyanın En Önemli Öğrencisi ise yıllar sonra bir karışıklık sonrası ortaokuldan hiç mezun olmadığı ortaya çıkan Fikri Bey’in okula dönüş macerasını konu alıyor.
Yetişkinlere Öyküler
Yaşar, çocuk kitaplarının yanı sıra yetişkinlere yönelik eserler de kaleme aldı. Kendisi için oldukça verimli bir yıl olan 2017 yılında yetişkin okurlara hitap eden ilk kitabı Tarihi Hoşça Kal Lokantası adlı öykü kitabını yayımlandı. Öykü kitaplarını 2018 yılında Göçüp Gidenler Koleksiyoncusu, 2019 yılında Gelirken Ekmek Al ve 2020 yılında ise Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazanan Deli Tarla izledi. 2021 yılında ise Kalk Yerine Yat adlı öykü kitabını yayımladı. Böylece çocuk kitaplarının yanı sıra her yıl bir de öykü kitabı yayımlayan Yaşar, bu istikrarını
Ben bir öykü kitabım için öyküleri seçerken içinden hep bir tanesini bir sonraki kitaba ayırıyorum. Böylece yeni öykü kitabının ilk öyküsü zaten hazır oluyor. Bir işe başladıysanız gerisini getirmek için heyecanınız daha yüksek oluyor.
sözleriyle açıklıyor. 2022’deki suskunluğunu 2023 yılında ilk romanı Söyleme Bilmesinler ile bozan Yaşar, bu eseriyle yeni bir türe adım atarak büyük beğeni topladı. Her bölümü geniş bir ailenin farklı bir üyesinin gözünden anlatılan kitap, böylece hem saklı kalmış sırların hem de hiçbir şeyin aslında göründüğü gibi olmayabileceğinin çoğu zaman eğlenceli kimi zaman duygulandıran bir anlatısına dönüşüyor.
Kelime Müzesi
Bir müze nasıl kelimelerden oluşur ya da kelimeleri nasıl gözümüzle görür, elimizle dokunuruz diyorsanız, Kelime Müzesi’ne gitmeniz gerekir. Kelime Müzesi, aynı zamanda “Türk Dil Bayramı” olan 26 Eylül 2022’de Ankara’da ziyaretçilerine kapısını açmıştı. Temel amacı kelimelerin, atasözleri ve deyimlerin anlamlarını öğretebilmek olan müze başta öğrenciler olmak üzere açıldığından beri ziyaretçi akınına uğruyor.
Müzenin temel anlayışı kelimelerin sadece anlamlarını okumak değil görsellerle de zihnimizde somutlaştırmak. Mesela “kuş mu konduracak?” deyimi için tavus kuşu resmiyle süslenmiş bir sandalye, “teneffüs” kelimesi için nefes alıp veren bir levha var.
Kelime Müzesi, Ankara Altındağ’da, Anadolu Medeniyetleri müzesinin karşısında yer alıyor ve pazartesi hariç her gün ziyaret edilebiliyor.
Kaynaklar ve daha fazlası için
Şermin Yaşar: “Herkes mutsuz, herkes mutluluk peşinde”
Şermin Yaşar: Ben de öykücü kalıvereyim, olmaz mı?
Nasıl bir anne olduğumu çocuklar söyleyecek
