Yaz tatili, çocukların tüm sene yolunu gözledikleri, yılın en eğlenceli zaman dilimi. Anne babaların aklında ise aynı soru: bu süreç eğlenceli olduğu kadar öğretici de olabilir mi? Yaz tatilinin keyfini çıkarırken çocuklarınızın okuma alışkanlıklarını sürdürmeleri ve yeni dünyalar keşfetmeleri için kitap önerileri hazırladık. Keyifli okumalar.
Yaz mevsimi, serin gölgelerde geçirilen keyifli anları, yeni maceralarla dolu hikâyeleri ve hayal gücünü besleyen kelimeleri çağrıştırır. Kitap okumanın faydaları saymakla bitmez. İster plajda güneşin altında uzanın ister gölgeli bir ağacın altında huzur bulun, kitaplar sizi başka dünyalara taşır. Bu yazımızda okuma tutkunu olan 7-12 yaş arası çocukları merkeze aldık.
Çocuklar hayal güçlerini geliştirirken aynı zamanda yeni şeyler öğrenmek için fırsat bulurlar. Kitaplar ise bu süreçte harika bir yol arkadaşı olabilir. Bookinton kitap önerileri listemizde bu hafta hem eğlenceli hikâyeler sunacak hem de çocukların hayal güçlerini geliştirmelerine yardımcı olacak kitapları derledik.
İşte yaz tatili için 7-12 yaş arası çocuklara uygun olan seçkin kitapların listesi… Haydi, yaz tatilinin keyfini çıkarmak için size uygun olan kitaplardan birini seçin!
7-8 YAŞ İÇİN KİTAP ÖNERİLERİ
Benim Bir Karışım – Behiç Ak
Günışığı Kitaplığı’ndan çıkan Benim Bir Karışım Tombiş Kitaplar Serisi’nin birinci kitabı. Diğer Tombiş Kitaplar ise Bizim Tombiş Taştan Hiç Anlamıyor, Bizim Tombiş Fiyonk Makarnayı Çok Seviyor, Ben Ne Zaman Doğdum?, Tombiş Maskeli Baloya Katılmak İstemiyor.
Behiç Ak, hem yazıp hem resimlediği Benim Bir Karışım adlı kitabında Memo’nun bir karışın ne anlamlara geldiğini nasıl öğrendiğini anlatıyor. Memo, önce bir karışın ilk anlamını öğreniyor. Öğrendiği bir karışın günlük hayatta farklı anlamlara gelebileceğini öğreniyor. Aynı zamanda her insanın kelimelere yüklediği anlamın yaşam tarzıyla, mesleğiyle veya ilgi alanıyla ilgili olduğuna işaret ediyor. Memo’nun arkadaşı Zeynep’e göre bir karış, sekiz nota; Ayla’ya göre bir karış, nanik; annesine göre altı saati ifade ediyor. Bir karışın farklı anlamları bu şekilde uzayıp gidiyor.
Bir karışı ilkokul birinci sınıfta öğrenen çocuklar için Tombik Kitaplar serisi çok ideal. Bu seriyi okuyan çocuklar hem öğrenecekler hem eğlenecekler hem de okumalarını hızlandıracaklar.
Tembel Teneke Acaba Nerede? – Mavisel Yener
Tudem Yayınları’ndan çıkan Mavisel Yener’n yazdığı ve Gül Sarı’nın resimlediği Tembel Teneke Acaba Nerede? Süs, Sos ve onlara bakan minik çocuk Ata’nın hikâyesi.
Günlerden bir gün Ata, çöp bidonundan gelen bir miyavlama sesi duyuyor. Çöp kutusunda sevgiye aç bir kedi buluyor. Kediyi evine götürüyor. Annesi ve babası bu kediyi hemen evlerine sokmuyorlar çünkü evde Sos adında başka bir kedi daha var ve Sos’un yeni gelen kediyi kıskanacağını düşünüyorlar. Peki, Sos gerçekten böyle mi düşünüyor? Mavisel Yener, kitabın sonunda yer alan çocukların sorabileceği muhtemel sorularda, “Kıskandığını nereden biliyorsun?” diyerek soruya soruyla karşılık veriyor. Çocuğun okuduğunu anlaması ve okudukları üzerine düşünebilmesi adına kitabın sonundaki soruları çok faydalı.
Kitabın arkasında okuma seviyesi beş yıldız üzerinden iki yıldız olarak değerlendirilmiş. İlgi yaşı yedi yaş ile on yaş arası diye belirtilmiş. Çoğu çocuğun kedilere merakı olduğundan ilgi çekici bir kitap olduğunu ve koşulsuz sevginin her canlının ihtiyacı olduğunu düşünerek Mavisel Yener’in sözleriyle tanıtımı bitiriyorum: “Sevgi koşullara bağlı değildi. Sahi, birini sevdiğimizi nasıl anlardık?”
Dünya’nın Merkezine Yolculuk – Jules Verne
Erdem Çocuk’tan çıkan Dünya’nın Merkezine Yolculuk, Antonis Papatheodoulou tarafından çocukların okuması için uyarlandı, Iris Samartzi tarafından resimlendi, Gamze Özdemir tarafından Türkçeye çevrildi. Bilim kurgunun babası Jules Verne’in diğer kitapları da Jules Verne’in Hayalleri ile Küçük Seyahatler Serisi adı altında Erdem Çocuk’tan çıkmış.
Dünya’nın Merkezine Yolculuk Axel ile amcası ünlü Profesör Otto Lindenbrock’un hikâyesi. Otto Lindenbrock, 1863 yılında, Snorri Sturluson’un önemli tarihî olayları anlatan orijinal bir el yazmasını buluyor. El yazmasının içinden dünyanın merkezine nasıl gidileceği gösteren bir kayıt çıkıyor. Bu bilgi üzerine Axel’in amcası durur mu? Hemen İzlanda’ya doğru yolculuğa çıkıyorlar. Harita resimleri sayesinde minik okur, Axel ve amcasının nereden nereye gittiklerini, Snaefell Yanardağı’nın içinde nasıl bir yolculuk yaptıklarını, suyun nasıl bir pusula görevi gördüğünü çok rahat bir şekilde görebiliyor.
Jules Verne; çocuklar gibi çok meraklı, macerayı seven ve hayal dünyası geniş bir yazar. Onun öngörüleri birçok şeyin keşfedilmesine vesile olmuş. Minik okurlarımızın hayalleri Jules Verne’in hayallerine eklendiğinde dünyamız daha güzel bir yer olacak, eminim.
9 YAŞ İÇİN KİTAP ÖNERİLERİ
Balonlu Sakız Ağacı – Alexander McCall Smith
Nazlı Tancı tarafından Türkçeleştirilen Balonlu Sakız Ağacı Günışığı Kitaplığı’ndan çıktı. Kitabı Ian Bilbey resimledi. Balonlu Sakız Ağacı Abur Cubur Peşinde Serisi kitaplarından biri. Serinin diğer kitapları ise şöyle: Patlamış Mısır Korsanları, Çubuk Makarna Düğümü, Halka Çörek Zinciri. Kitapların iştah açıcı isimleri çocukların zihnini de açacak cinsten.
Balonlu Sakız Ağacı’nda şehirde çok meşhur bir sakız fabrikası var. Tim ve kız kardeşi Nikola fabrikanın sahibi Bay Gopal’la karşılaşmaktan ve onun verdiği sakızları çiğnemekten çok mutlular. Fakat günlerden bir gün Tim, Bay Gopal’in mutsuz olduğunu fark ediyor. Tim ne olduğunu sorunca Bay Gopal, En İyi Balonlu Sakızı’nın şişirildiğinde eskisi gibi kocaman olmadığını ve pembe sakızın günler boyunca yumuşak kalmadığını söylüyor. Bunun sebebi uzak yerdeki cangaldan yani balta girmemiş ormanlarda vahşi hayvanların yaşadığı yerden gelen ham sakız. Tim, Bay Gopal’a cangala gidip orada neler olduğunu öğrenmeyi teklif ediyor. Böylece heyecan dolu macera başlıyor.
Kitabın arkasında ilkokula başlayan çocuklar için diye bir ifade var ama ben yazıların çok olması ve resimlerin az olmasından dolayı dokuz yaşındaki çocuğun bir lokmada okuyabileceğini düşünüyorum.
Köpek Adam – Dav Pilkey
Kaptan Düşükdon’un yaratıcısı Dav Pilkey’in hem yazıp hem çizdiği, Jose Garibaldi’nin renklendirdiği Köpek Adam,Altın Kitaplar Yayınevi’nden Pınar Gönen çevirisiyle minik okurlarla buluştu. Köpek Adam Serisi’nin Türkçede altı kitabı var. Geçtiğimiz günlerde Köpek Adam-Mama-22 Altın Kitaplar Yayınevi tarafından Türkçeye kazandırıldı.
Köpek Adam’ın yaratıcısı Dav Pilkey’e, çocukken dikkat eksikliği, DEHB, disleksi ve davranış bozukluğu teşhisi konmuş. Dav sınıfta sorun yarattığı için öğretmenleri onu koridorda oturtmuş. Koridorda o kadar çok zaman geçirmiş ki Kaptan Düşükdon adlı çizgi roman ortaya çıkmış. Köpek Adam aslında Kaptan Düşükdondaki Harold ve George’dan daha önce yaratılmış ama taslak olarak kalmış. Kaptan Düşükdon kontrolden çıkınca Köpek Adam tekrar masaya yatırılmış.
Her kahramanın olduğu gibi Köpek Adam’ın da bir ortaya çıkış hikâyesi var. Memur Kahraman ve onun köpeği Greg başarılı işlere imza atıyorlar. Buna dayanamayan ve onların ve başarısız olmasını isteyen kedi Petey, bir plan yapıyor. Sivil vatandaş kılığına girip, “Bomba var!” diye bağırıyor. Hemen Memur Kahraman ve köpek Greg olay yerine koşuyor. Bombayı etkisiz hâle getireceğiz derken istenmeyen oluyor. Bomba patlayınca her ikisi de iki parçaya ayrılıyor. Birisinin başı birisinin de bedeni ölmeye başlayınca hemşire ve doktor çözüm olarak ölmeyen yerleri birbirine dikmeyi uygun buluyorlar. Böylece Köpek Adam ortaya çıkıyor.
Kitabın içinde birçok farklı olayın geliştiği bölümler var. Sayfa çevirmece bölümleri kitaba çizgi film gibi hareketlilik katıyor. Sayfayı hızlıca ileri geri çevirdiğinizde karakterler hareketleniyor. Kitabın son kısmında Adım Adım Çizelimbölümüyle Köpek Adam’ın ve diğer karakterlerin nasıl çizileceğini gösteren Dav Pilkey, minik okurları çizim için cesaretlendiriyor.
Bidigago – Bir Dünya Fikir – Eda Albayrak
Eda Albayrak tarafından kaleme alınan ve Öznur Sönmez tarafından resimlenen Bidigago, Abm Yayınevi’nden çıktı. Bidigago Serisi’nin diğer kitapları şöyle: Bidigago-Bidigago’ya Yolculuk, Bidigago-Fikrin Ustaları, Bidigago-Bir Ses Duydum Sanki.
Eda Albayrak, Bidigago – Bir Dünya Fikir’de çocukların yaratıcı düşünmesini amaçlıyor. Bidigago’da bir öğretmen ve onun öğrencileri var. Öğretmen, öğrencilerinin bir günlük tutmalarını ve günlüğe bir isim bulmalarını istiyor. Biz de etkinlikleri bir çocuğun günlüğünden öğreniyoruz. Öğretmen derslerde tahtaya bir nokta, bir çizgi, bir daire gibi farklı şekiller çiziyor ve bu resimde öğrencilerin ne gördüklerini hayal etmelerini istiyor. Bazıları farklı cevaplar veriyor, bazıları da “Bilmiyorum.” diyor. Öğretmen, her cevabın ve bilmiyorum demenin bile doğru bir cevap olduğunu söylüyor. Öğrenci, bu duruma şaşırıyor ve zihninde yepyeni bir pencere açılıyor. Öğretmenin yazıyla resim yapmasını çok yaratıcı buldum ve bu etkinlikten çok etkilendim.
Bidigago’yu bitirdiğimde ilk düşündüğüm şu oldu: Çocuklarımız Bidigago’da etkinlikleri yapacaklar ve bu etkinliklerden bize kitap şeklinde derli toplu bir hatıra kalacak. Biz ebeveynler bu dünyadan göçtüğümüzde Bidigago kitabı, Bidigagoetkinliği yapan çocukların yetişkin hâllerine, onların da çocuklarına miras kalacak.
Eda Albayrak, kitabın geniş yaş aralığına uygun olduğunu ifade etmiş. Eğer çocuğunuz dört ve yedi yaş arasındaysa sizin rehberliğinizde, yedi ve on iki yaş arasındaysa tek başına bu etkinlikleri yapabilir.
12 YAŞ İÇİN KİTAP ÖNERİLERİ
Çizgi Bilim Aziz Sancar
Tübitak Popüler Bilim Kitapları’ndan olan Çizgi Bilim – Aziz Sancar; Tuba Sarıgül, Ayşenur Okatan, Nurulhude Baykal tarafından derlenip Gökçe Akgül tarafından resimlenmiş. Çizgi Bilim Serisi’nin ilk kitabı olan Aziz Sancar dışında seride üç bilim insanına daha yer verilmiş: Marie Curie, İbn Sînâ ve Nikola Tesla. Dilerim ki daha fazla bilim insanına yer verilir. Sanatçılar için de ayrıca bir çizgi sanat serisi çıkarılır.
Çizgi Bilim Aziz Sancar’da Aziz kendi hayatını anlatıyor. Doğduğu köyde geçen çocukluğu, okuldaki başarısı, İstanbul Üniversitesi’nde tıp eğitimi alması, iki yıl memleketinde doktorluk yapması gibi bütün detayları çizgi roman sayesinde öğreniyoruz. Üniversitenin ikinci sınıfında DNA Sancar’ın ilgisini çekiyor ve DNA üzerine yoğunlaşıyor. Üniversiteden mezun olur olmaz biyokimyacı olmaya karar veriyor. DNA üzerinde uzmanlaşmak için yurt dışına gidiyor. Aziz Sancar, çok çalışkan bir bilim insanı. Bazı durumlarda hevesi kırılsa da tekrar gücünü toplayıp çalışmaya devam ediyor. Aziz Sancar başarılı bir bilim insanında üç temel özelliğin bulunması gerektiğine inanıyor: “Çok çalışmak, bilgiye dayalı özgün düşünmek ve başarısızlık hakkında pes etmemek.”
Çizgi romanın içerisinde kimya bilimine ait terminoloji, anlamayı zorlaştırsa da kitabın arkasında yer alan sözlükten faydalanılabilir. Bir de moleküler biyoloji alanında çalışan bir bilim insanının laboratuvarında hangi cihazların olduğunun bilgisi verilerek resimlendirilmiş.
Çalıştır Saksıyı – Carlo Carzan – Sonia Scalco
Domingo Yayınları’ndan çıkan Çalıştır Saksıyı Carlo Carzan ve Sonia Scalco tarafından yazılıp Ignazio Fulghesu tarafından resimlendirilmiş. Kemal Atakay’ın Türkçemize kazandırdığı Çalıştır Saksıyı beyni geliştirmek için oyunlar, aktiviteler ve ipuçları içeriyor.
Çalıştır Saksıyı isimli kitap bir spor salonu ama bildiğimiz cinsten değil. Yani minik okurlar burada terlemiyorlar, koşmuyorlar. Beyinlerine çeşitli etkinliklerle spor yaptırıyorlar. Alışılmış spor salonu değil desem de kitap, beynin daha çok gelişmesi için fiziksel aktivitenin önemli olduğunu vurguluyor. Yani sağlam kafa sağlam vücutta bulunur.
Carlo Carzan ve Sonia Scalco kitapta beyni çalıştıran etkinlikleri vermeden önce beynin yapısı hakkında bilgi veriyorlar. Çocuk, etkinliği yaptıktan sonra sonuçlara bakarak beyninin hangi bölgesini çalıştırdığını öğreniyor. Kendine test yaparak nasıl öğrendiği, hangi çalışma metodunun onun için faydalı olduğu, hatırlama egzersizleri gibi birçok şey hakkında bilgi sahibi oluyor. Bu kitabı nasıl ders çalışacağını bilmeyen öğrenciler için gayet faydalı buldum. Kitabın arkasında dokuz yaş üstü dese de ebeveyn desteği şart. On iki yaşında bir çocuk bu kitabı tek başına okuyabilir ve etkinlikleri yapabilir.
Zeropedia – Fabcaro
Fabcaro’nun hikâyeleştirdiği, Julien/CDM’nin resimlediği, Birkan Işın’ın Türkçeye kazandırdığı Zeropedia, Domingo Yayınları’ndan çıktı. Her şey hakkında her şeyin anlatıldığı veya hiçbir şeyin anlatılmadığının söylendiği çizgi roman tadındaki Zeropedia’ya çocuk okurlar ilgileri doğrultusunda istediği sayfadan başlayabilir.
Her şeyden az bilgi sahibi olma düşüncesini savunan Zeropedia, çocuğun neye ilgisinin olduğunu ortaya çıkaracak bir kitap. Tesadüfen karşınıza çıkan bir şey okursunuz ve zihninizde bir aydınlanma yaşarsınız. İşte öyle bir şey. Çocukların aklına gelecek ya da gelmeyecek sorulara cevap verilmeye çalışılmış. Bunlardan birkaç tanesi: Kara delik nedir? Serap nedir? Evdeki Toz Nereden Gelir? vs.
Fabcaro, önce ortaya bir soru atıyor soruyu bilimsel olarak açıklıyor. Daha sonra açıklamasıyla ilgili karikatürden faydalanarak çocuğun konuyu daha da kolay anlamasını sağlıyor. Çocuk, sadece öğrenmiyor yapılan espriler sayesinde aynı zamanda eğleniyor. Meraklı çocuklara hitap eden kapsamlı bir eser.
Diğer kitap öneri listelerini okumak için tıklayın.
