Öğrenci Kız – Osamu Dazai
İthaki Yayınevinden çıkan, Osamu Dazai’nin Öğrenci Kız isimli novellası, Tokyo’nun fakir bir mahallesinde yaşayan bir genç kızın on iki saatlik hayatından bir kesiti ironik ve maharetli bir tarz ile anlatıyor.
Orjinal Adı: Joseito (女生徒)
Ülke: Japonya
Türü: Kurgu, novella
Okur Yaşı: Genel Yetişkin Okur Kitlesi
Hedef Kitle: Kurgu, Japon edebiyatı sevenler
Sayfa Sayısı: 64 sayfa
Çevirmen: İrem Akçay
Çeviri: ☺️
İmla: ☺️
Ebat: 12.5 x 19.5 cm
İnceleme
Kısacık çevirmen son sözünü çıkardığımızda 53 sayfalık bir kitabın devcileyin bir esere dönüşeceğini, yazarı hiç okumamış okurların tahmin etmesi mümkün değil. Osamu Dazai’nin İnsanlığımı Yitirirken isimli başyapıtının en çok satanlar listesinden inmediği şu dönemde, o eserin gölgesinde kalmasına rağmen en az onun kadar başarılı bir eser. Sayfalar ilerledikçe ruhsal rakımın giderek yükseldiği, aman vermeyen geçitlerle mücadele edip muğlak devlerle boğuşacağınız, zorlu çağlayanlardan geçip uçurumlarda nefes nefese kalacağınız bir kitap. Öğrenci Kız, Dazai’nin savaş sonrası Japonya’sının edebiyat çevrelerince tanınmasını sağlayan, kaleme aldığı ilk eserlerden aynı zamanda.
Yetişkinliğe giden yoldaki zorlu engeller
“Yarın da her zamanki gibi bir gün olacak. Mutluluk hiçbir zaman gelmeyecek. Bunun farkındayım. Ama elbet gelecek, yarın gelecek diye yatıp uyumak en iyisi. Yatağa, kendimi atarmışçasına, bile bile biraz gürültülü girdim. Ah,ne güzel! Soğuk yatağın sırtıma verdiği serinlik tam kıvamında.”
Kitap boyunca ismini hiç öğrenemediğimiz bir kız öğrencinin yarım gününü kesintisiz anlatan eserde, karakterin çevresini şekillendiren dış dünyanın onun üzerindeki etkileri ile sık sık genç kızın iç dünyasının girdaplarına kapılıyor, orada tomurcuk veren işkilli hislerle afallıyor ve çocukluktan çıkıp yetişkinliğin zorlu dünyasına geçişin tüm açmazlarını ve sıkıntılarını yoğun şekilde hissediyoruz. Nefret ettiği sabahlara uyanıp gece yattığı ana kadar olan zamanı anlatan kitapta, toplumsal normlara karşı karakterimizin hissettiği duygularla nasıl bir tavır alıp davranış sergilediğini kitabın sayfalarını çevirdikçe öğreniyoruz.
Çocukluğa dair özlemin sahteliği
“Mutluluk bazen bir gün geç gelir. Hayal meyal bu sözü hatırlıyorum. Mutluluğu bekleyip bekleyip sonunda dayanamayıp evden kaçıp gittiğinde hemen ertesi gün mutluluğun o müthiş haberi senin bıraktığın o eve varır, ama artık çok geçtir. Mutluluk bazen bir gün geç gelir.”
Her yaş döneminin kendine has zorlukları olduğunu dikkate aldığımızda, çocukluk dönemi güzellemesi çoğu zaman inandırıcılıktan uzaktır, zira düşsel, mutlu bir çocukluk dönemi ancak çocuğun çevresindeki ortamın (aile okul, yaşadığı çevre) huzuru ve sağladığı mutluluğu ile gerçekleşir. Yetişkinliğe geçiş dönemi ise, kurtuluş arzusunun hevesle yaşandığı ancak geçiş katmanı olmasının yanı sıra hayatın sarsıcı gerçeklerinin de fark edilmeye başlandığı bir aşamadır. Sonuçta bu süreçte alınması gereken önemli bir karar vardır: ya toplum tarafından kabullenilmiş meşreplere riayet edip boyun eğmek ya da tümüyle isyankâr bir tavır sergilemek.
Külkedisi’nin açmazı
Karakterlerin çalkantılı duygularını çok etkileyici şekilde metne yansıtan Osamu Dazai, bu duyguları zengin bir hayal gücü ve melankolik bir anlatımla destekliyor. Kırılganlık (“Kaş yapayım derken göz çıkarmanın haceti olmadığı sonucuna vardığım için eleştiri filan yapmıyorum artık. Hiçbir şey düşünmesem benim için daha iyi olacak galiba”, sayfa 18), çaresiz kabullenme (“Her gün gördüğüm, duyduğum yüzlerce, binlerce şeyin akışıyla baş edemiyorum”, sayfa 14), kararsızlık hâli (“Annemin tam olarak beklentilerini karşılayan, iyi bir kız olmak istiyorum ama sırf onun gönlünü hoş tutmak için böyle davranmak da yanlış geliyor”, sayfa 35) ve pişmanlık duygusu (Ben sabah yer yatağının içinde her zaman karamsar olurum. Gerçekten berbat. Bir sürü çirkin pişmanlık”, sayfa 8) sürekli satır aralarında karşımıza çıkıyor.
Öğrenci Kız, meşhur Kibritçi Kız masalının bir Doğu versiyonu âdeta. Onun çaresiz, melankolik ama bir yandan da umut dolu hâli Dazai’nin edebî dokunuşları ile farklı bir coğrafyada yeniden dile geliyor.
“Acınası ve zavallıyım. Küçük Kibritçi Kız gibiyim.” (sayfa 15)
Kitabın sonlarına doğru yaklaşırken ise bir başka masal karşımıza çıkıyor. Külkedisi metaforu karakterimizin hikâyesinin sonuna yaklaşırken Dazai’nin kendi çığlığını da yansıtıyor.
“İyi geceler. Ben prensi olmayan bir Külkedisi’yim. Tokyo’nun neresinde olduğumu biliyor musunuz? Beni bir daha görmeyeceksiniz.”
Peki siz Öğrenci Kız’ı okudunuz mu? En çok dikkatinizi çeken neydi? Yorumlarda paylaşır mısınız?
Osamu Dazai hakkında daha fazla bilgi için buraya tıklayarak Bookinton Yazar inceleme dosyasını okuyabilirsiniz.
Ayrıca Japon edebiyatı hakkında bir bilgilendirme okumak isterseniz buraya tıklayarak “21. Yüzyıl Başından II. Dünya Savaşı’na Kadar Japon Edebiyatı” başlıklı dosyamızı inceleyebilirsiniz.
Diğer kitap incelemelerini okumak için tıklayın.
ASLI SABUNCU –
Çok güzel bir inceleme olmuş eliniz sağlık. Bu inceleme ile Japon edebiyatına daha da ilgi duyuyor insan.
ASLI SABUNCU –
Çok güzel bir inceleme olmuş eliniz sağlık. Bu inceleme ile Japon edebiyatına daha da ilgi duyuyor insan.