Neksus: Taş Devri’nden Yapay Zekâya Bilgi Ağlarının Kısa Tarihi

Yayınevi:

Yazan: Yuval Noah Harari

Düzenleyen: Burcu Gebeş

Sapiens, Homo Deus ve 21. Yüzyıl için 21 Ders gibi kitaplarıyla dünya çapında büyük yankı uyandıran Yuval Noah Harari’nin Neksus: Taş Devri’nden Yapay Zekâya Bilgi Ağlarının Kısa Tarihi adlı çalışması, okurla buluştu. Kolektif Kitap’tan çıkan kitap, bilgi ağlarının dünyamızı nasıl şekillendirdiğini ve yapay zekâ devriminin geleceğimizi nasıl etkileyebileceğini aktarıyor.

Sitede Yayınlanma Tarihi: 24 Ekim 2024

Orjinal Adı: Nexus: A Brief History of Information Networks from the Stone Age to AI

Orjinal Dili: İngilizce

Ülke: ABD

Türü: Araştırma,inceleme

Türkçe Baskı: Ekim 2024

Okur Yaşı: Yetişkin

Hedef Kitle: Araştırma,inceleme severler

Editör: Cihan Kara

Sayfa Tasarımı: Semih Büyükkurt

Kapak Tasarımı: Kolektif Tasarım

Sayfa Sayısı: 448

Çevirmen: Çiğdem Şentuğ

Ebat: 15,0 cm x 21,5

İnceleme

Neksus, okuyucuları Taş Devri’nden başlayarak günümüz yapay zekâ çağına kadar uzanan bir keşfe çıkarıyor; bu keşif, bilginin toplumlar üzerindeki dönüştürücü etkisini gözler önüne seriyor. Harari, okurları Kitabı Mukaddes’in kanonlaştırılmasından matbaanın icadına, kitle iletişim araçlarının yükselişinden son yıllarda popülizmin yeniden çoğalmasına kadar çeşitli tarihi olaylarla tanıştırıyor. Bu süreç içinde bilgi ve gerçeklik, bürokrasi ve mitoloji, bilgelik ve otorite arasındaki karmaşık etkileşimleri irdeliyor. Örneğin, Roma İmparatorluğu, Katolik Kilisesi ve Sovyetler Birliği gibi büyük yapılar, bilgiyi ideolojik ya da politik amaçlarına ulaşmak için nasıl kullandığını gösteriyor. Ayrıca, insan dışı zekânın varlığımız için bir tehdit oluşturduğu bu dönemde, neler yapabileceğimizi zamanında tartışıyor.

DeepMind’ın kurucu ortağı ve Microsoft AI CEO’su Mustafa Suleyman, Neksus kitabının önemini şöyle anlatıyor: “Harari, tarihin hem en ince ayrıntılarını hem de en büyük trendlerini aynı potada eritme konusunda çok becerikli. Bu son derece önemli kitap, yapay zekânın etkilerini düşündüğümüz bu kritik dönemde karşımıza çıkıyor. (…) Ustalıkla yazılmış!”

Basın Bülteninden

Yapay Zekâ: Araç mı, Ajan mı?

Harari, Neksus’ta yapay zekânın tarihte eşi benzeri görülmemiş bir hızla ve karmaşıklıkla yükseldiğini ve toplumların, bireylerin ve hükümetlerin bu devrime hazırlıksız yakalanma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurguluyor.
Harari’ye göre, yapay zekâ insanlık tarafından geliştirilmiş en güçlü teknoloji olmasının yanı sıra, onu diğer tüm teknolojilerden ayıran temel bir özelliğe sahip: Kendi kendine karar verebilme ve yeni fikirler üretebilme. Bu özellik, yapay zekâyı sıradan bir araç olmaktan çıkarıp, toplumsal süreçlerde bağımsız bir “oyuncu” haline getiriyor. Harari, yapay zekânın bu bağımsız hareket edebilme kabiliyetinin, bilgi ağlarımızın temel yapısını kökten değiştirdiğini ve bu sürecin insanlık tarihinin en büyük bilgi devrimlerinden biri olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.

Yapay Zekânın Tehditleri: “Kontrol Edemeyeceğin Güçleri Asla Çağırma”

Harari, Neksus’ta yapay zekâya dair net bir uyarıda bulunuyor: “Kontrol edemeyeceğin güçleri asla çağırma.” Yapay zekâ sistemleri giderek daha karmaşıklaştıkça, insan anlayışının ötesine geçen “karakutulara” dönüşüyor ve bu da onları bağımsız ve öngörülemez varlıklar haline getiriyor. Bu “karakutu” sistemler, bilginin işlenme ve kullanılma biçimini tamamen değiştirdiği gibi, toplumlar üzerindeki kontrol mekanizmalarını da giderek daha fazla ele geçiriyor.
Harari, bu durumun demokrasiden ekonomiye, küresel güvenlikten sosyal yapılara kadar birçok alanda ciddi bir tehdit oluşturabileceğini belirtiyor. “Benim amacım, algoritma temelli örüntü tanıma sistemlerinin kötücül potansiyeline odaklanarak bu ütopik öngörüleri her yönüyle ele almak” diyen Harari, algoritmaların yıkıcı kapasitelerinin kontrol altına alınması gerektiğini, olumlu potansiyellerinin ise insanlık yararına kullanılabileceğini belirtiyor.

Yuval Noah Harari Kimdir?

Tarihçi ve filozof Prof. Yuval Noah Harari, 1976 yılında Hayfa’da dünyaya gelmiştir. 2002 yılında doktorasını Oxford Üniversitesi’nde tamamlayan Harari, şu anda Kudüs İbrani Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi’nde tarih dersleri vermektedir. Çalışmaları arasında yer alan “Sapiens: Hayvanlardan Tanrılara İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi”, “Homo Deus: Yarının Kısa Bir Tarihi” ve “21. Yüzyıl için 21 Ders”, toplamda 65 dile çevrilmiş ve dünya genelinde 45 milyondan fazla kopya satılmıştır. “Sapiens”, New York Times ve Sunday Times çok satanlar listelerinde yer almış ve Sunday Times’ta tam 96 hafta boyunca ilk üçte kalmayı başarmıştır.

Kaynak: https://www.kolektifkitap.com

Yeni çıkan kitap tanıtımlarını incelemek için tıklayın.

 

Yorumlar (0)

Yorumlar

Henüz Bir Yorum Yok

Be the first to review “Neksus: Taş Devri’nden Yapay Zekâya Bilgi Ağlarının Kısa Tarihi”

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir