Yazma Uğraşı – Roy Peter Clark
Dünyaca ünlü editör ve yazar Roy Peter Clark’ın yazar adayları ve yazmak isteyen herkesin sorunlarına çözüm önerileri getirdiği çalışması Yazma Uğraşı, Metropolis Kitap etiketiyle okurlarla buluşuyor. Banu Karakaş’ın özenli çevirisiyle yayımlanan çalışma, rehber niteliğinin yanı sıra yazmaya teşvik etmesiyle öne çıkıyor.
Orjinal Adı: Help for Writers: 210 solutions to the problems every writer faces
Ülke: ABD
Türü: Araştırma - Kurgu dışı
Okur Yaşı: Genel Yetişkin Okur Kitlesi
Hedef Kitle: Yazar adayları, editörler, yazarlar.
Sayfa Sayısı: 264 sayfa
Çevirmen: Banu Karakaş
Çeviri: ☺️
İmla: ☺️
Ebat: 14 x 21 cm
İnceleme
Kurgu ya da kurgu dışı fark etmeksizin yazarken daima karşımıza çıkan sorunları çözmek, motivasyonumuzu diri tutmak, bunları yaparken de akıcı, heyecanlı, okunaklı bir metin ortaya çıkarmak zorunda kalıyoruz. Tüm bunlarla boğuşurken yol gösteren, kalemimizin ağırlığını alan ve en önemlisi bizi anladığını düşündüğümüz birine ihtiyaç duyuyoruz. Eğer siz de aynı fikirdeyseniz Yazma Uğraşı ile tanışmanın tam zamanı.
Yazma Uğraşı, yolu yazıdan geçen herkesin yaşadığı zorlukları 21 soruda topluyor ve bu sorulara 210 çözüm önerisi getiriyor. İlk bakışta hap bilgilerden oluşan bir çalışma gibi görünmesi yanıltmasın; karşımızda oldukça sistemli çalışılmış, Clark’ın onlarca yıllık tecrübesinden damıtılmış teorik bir metin var. İster yazar, gazeteci ister editör ister blogger olun, herkes için baş ucu kitabı olma iddiası taşıyor.
Önce yol haritası
Clark, yazma uğraşındaki insanların yaşadığı muhtemel sorunlara çözümlerini sıralamadan önce yazma süreciyle ilgili bir yol haritası çıkarıyor. Bize yedi adım veriyor: yola çıkış, organize olma, odak noktası bulma, dili tutturma, taslak metin, durum değerlendirmesi, iyileştirme. Bu sayede hangi adımda ne tür gereksinimlerimiz olduğunu tespit etmek kolaylaşıyor.
Yazarken dayanağımızın belli belirsiz ilham perileri olmasından ziyade disiplinli çalışma olması gerektiğini vurguluyor. Bir noktanın altını çizmekte yarar var. Clark, alışkanlık hâline getirmemizi tavsiye ettiği disiplini de karşılaştığımız sorunlar için çözüm önerilerini de yargılamadan, oldukça empatik bir dille anlatıyor. Bize dünyanın sonu gibi görünen pek çok durumun aslında öngörülebilir ve aşılabilir olduğunu öğretiyor. Böylece kitap, çok yakın bir arkadaşımızla sohbet havasında akıp gidiyor.
Yazarlar, ne tür sorunlarla karşılaşıyor?
Yazacak konu bulamıyorum, yazmak zorunda kalınca kilitleniyorum, araştırma yaparken çok dağılıyorum, odak noktamı belirleyemiyorum, yazı için biriktirdiğim fikirleri ya da malzemeleri sınıflandıramıyorum, yavaş yazıyorum, uzun yazıyorum, klişelerden kurtulamıyorum, hep aynı kelimeler arasında dolaşıp duruyorum, teslim tarihlerine yetiştiremiyorum.
Yazma sürecinde karşılaşılan sorunların bir kısmını böyle sıralayabiliriz. Hatta bunları okurken “Şu da var,” diye ekleyeceğimiz onlarcası daha çıkabilir. Clark, profesyonel hayatında karşılaştıklarına başarılı yazar ve editörlerden anekdotlar da ekleyerek bu sorunları aşmak için bazı çıkış yolları gösteriyor.
Yazma Uğraşı ile güven ilişkisi kurduğumuzu hissettiren yanlardan biri, Clark’ın yazı işçiliğini oldukça şeffaf ve gerçekçi anlatması: “Yazma faaliyetinin dümdüz uzayıp giden pürüzsüz bir yol olduğunu sanıyorsanız yanılıyorsunuz.” Dolayısıyla kitap, okuduğumuzda hayatımızın değişeceğini vadetmiyor. Kıvrımlı, engebeli yollarda yaralandıkça akılcı önerilerle uzanan yardım eli olma iddiası taşıyor.
Söz gelimi, yazacak iyi fikirler bulamamaktan muzdarip yazarlar için şöyle bir hatırlatma bırakıyor: “Kötü hikâye fikri veya kötü yazı işi diye bir şey yoktur. Kötü veya iyi olan şey, yazarın belli bir fikirle veya yazı işiyle ortaya ne çıkardığıdır.” Eğer eğitim ya da iş vesilesiyle önümüze gelen yazma zorunluluklarımıza bu gözle bakmayı becerebilirsek özgürleşebiliriz. Özgürlük beraberinde kendimize soracağımız soruları getirir ve bu sayede hikâyede parlatılabilecek önemli noktaları keşfedebiliriz.
Aynayı kendimize çevirip ilginç bulduğumuz isimleri ya da hikâyeleri, öğrenmek için heveslendiğimiz şeyleri, yeni fikirleri nerelerde aradığımızı ve bunun gibi nice soruyu sormak; ardından cevapları yazıya dökmek yazar yönümüzü tanımamızı sağlıyor. Elbette, cevaplar her zaman çorap söküğü gibi gelmiyor. Bilinmeli ki zorlanmak da yazmaya dâhil.
Gizli bir yazarlar kulübü yok
Yazma Uğraşı, temelde yazarlığın olağanüstü yetenekli bazı kişilere layık olduğu yanılmasını yıkıyor. Yazarlığın, yeterli çabayı ve azmi gösteren herkesin edinebileceği bir kimlik olduğunu öğretiyor. Gerçekten de dünyanın hemen her yerinde insanlar okumaya sonsuz bir çabayla teşvik edilirken iş yazmaya geldiğinde büyük bir kısmı ayrılıyor. Sanki görünmez bir otorite, bilinmeyen kriterleri gözeterek kimin yazıp yazmayacağına karar veriyor.
Oysa bu işe yıllarca emek veren isimlerden biri, yazar ve editör Jack Hart’ın söylediği gibi: “Sizi yazar yapacak olan şey yazma eyleminin ta kendisidir.”
Olumsuz deneyimlerden korkmamayı, yargılanma korkusunu aşmayı göze almalı ve kalemlerimizi kuşanmalıyız. Edebiyat tarihi, çoğu profesyonel yazarın da dâhil olduğu hatalarla dolup taşıyor. Mühim olan, bu hataları en leziz metinlere döndürene dek çıkan sorunları göğüsleyebilmek.
Muhteşem çeviri
Roy Peter Clark’ın şahane cümlelerini Türkiyeli okurlarla buluşturan Banu Karakaş’a içtenlikle teşekkür ediyorum. Çeviri bir metinde dilin akıcılığını, yazarın üslubunu korumak yeterince zorken orijinaldeki deyim ve atasözlerini öyle ustalıkla yerelleştiriyor, öyle nokta atışı dipnotlarla besliyor ki okurken hayran kalıyoruz. Dünya yazınını, satır satır ince bir işçilikle bizimle buluşturan tüm çevirmenlerimizin emeğine sağlık, iyi ki varlar.
Roy Peter Clark kimdir?
Amerikalı gazeteci, editör, yazar, yazar koçu. Dünyaca ünlü eğitim ve araştırma kurumu Poynter Institute for Media Studies’te otuz yılı aşkın süredir eğitim veriyor. Editörlük ve yazarlık konusunda yayımlanmış ondan fazla eseri bulunuyor.
Banu Karakaş kimdir?
Boğaziçi Üniversitesi’nde felsefe ve yabancı diller eğitimi alan çevirmen, İspanyolca – Türkçe – İngilizce dillerinde çevirmenlik yapıyor. Latin edebiyatı üzerine danışmanlık hizmeti veriyor.
Diğer kitap incelemelerini okumak için tıklayın.
Yorumlar
Henüz Bir Yorum Yok