Storytel, edebiyat dünyasının çok sevilen sesli kitap platformu olalı epey oluyor. Peki, çocuklar ve çocuk edebiyatından zevk alan yetişkinler bu platformda neler dinliyor? İşte, 2022 yılının en çok dinlenen çocuk ve gençlik kitapları burada; araştırdık, bulduk, bayramlıklarını giydirip karşınıza çıkardık.
Nurçin Metingil
Kitaplara dokunmayı sevenler çok sıcak bakmasa da sesli kitaplar aslında yeni teknolojinin çocuğu değil. Nostaljik bir dürtü diyorum ben buna. Sözlü dönemden beri hayatın içindeler ve bir bakıma sözlü geleneği sözlü gelenek yapan şey de bu. Anlatıcısının her zaman kurgucusuna ait olmadığı ve bir dil taşıtında tıngır mıngır her coğrafyaya seyahat ettiği bu konseptle bir elektronik cihazın içine sığdırılmadan çok çok evvel tanışmıştık.
Anlatacak hikâyesi olan herkes birer sesli kitaptı bir zamanlar -aslında hâlâ öyle. Onlar anlattıkça edebiyat yaşamaya devam etti, bir şarap gibi yıllandıkça güzelleşti ve nihayetinde tüm endamıyla öylece sessiz, cansız uzanan satırlar hâlini aldı. Ancak ne tatlı bir ironidir ki yine başladığımız noktaya dönme arzusuyla yandık, tutuştuk. Sayfalara hapsolmuş tüm o eşsiz fikirlerin uçuşmasına, en imkânsız rotalarda dahi ilerlemesine yeniden şahit olmak istedik. Yani sesli kitaplar bir iadeyi ziyaret, geçmişe teşekkür, sonraki nesillere emanet. Anne kucağında okunan eski bir ninninin yeni bir yorumu. Soba başına toplanan çocuklara hikâyeler anlatan baba sesinin ekosu. Belki de bu yüzden aşağıda paylaşacağım sesli çocuk kitapları aynı nostaljik dürtünün tetikleyeceği tüm yetişkin yüreklere de hitap edecek.
İlk sesli kitabınızı kimden dinlediğinizi bir düşünün. Barış Özcan’dan mı? İbrahim Selim’den mi? Yoksa çok daha eski mi? Çünkü benim öyle. Şimdi bir radyo tiyatrosu özlemime konuşan bu sesli kitaplardan çok uzaktayken, ilkokuldayken ödev için bir kitap okumamız gerekiyordu. İkiz kardeşimle aynı sınıftaydık ve sadece bir kitabımız vardı. İkinci bir kitap almaya imkân yoktu. Kısa zamanda yalnızca birimiz okuyabilirdi. Bu yüzden ağlayarak uyuduk o gece. Ertesi sabah annem bizi bir kasetle karşıladı. Tüm gece tüm kitabı sesli okuyup bu kasete kaydetmişti. İşte benim ilk sesli kitabım:
Şeker Portakalı
Yazan: José Mauro de Vasconcelos.
Seslendiren: Annem
2022’de başlat tuşuna en çok basılmış sesli çocuk kitaplarından birkaçına buyurun birlikte bakalım:
Harry Potter ve Felsefe Taşı
Yazan: J.K. Rowling
Seslendiren: Tilbe Saran
Yayın tarihi: 19 Nisan 2019
25356 Puanlama / 4.29
Süre: 9 saat 2 dk
J. K. Rowling’in yayınevleri tarafından on iki defa reddedilen Harry Potter ve Felsefe Taşı, 1997 yılından beri dünyanın en çok satan kitaplarından biri olmaya devam ediyor. Harry Potter serisi sesli kitap listesinin de en üst sıralarında. Ailesini küçük yaşta kaybeden Harry Potter’ın akraba evindeki yalnızlığı çok bizden bir hikâye gibi. Peki ya Hogwards Cadılık ve Büyücü Okulu’na kabul edildiğini müjdeleyen mektup Prive Drove paspasına düştükten sonra olanlar? Hâlâ kendisiyle tanışmadıysanız bir Potterhead’e dönüşmeye hazırlanın.
Küçük Prens
Yazan: Antoine de Saint-Exupéry
Seslendiren: Mirgün Cabas
Yayın tarihi: 27 Mart 2018
6144 Puanlama / 4.23
Süre: 1 saat 30 dk
Küçük Prens pek çok yayıneviyle tanıştı, pek çok çevirmene kendini bıraktı ve son zamanlarda da kendine ses olacak pek çok isim buldu. Bu seslerden de en çok Mirgün Cabas dinlendi. Cemal Süreya ve Tomris Uyar’ın Türkçeleştirdiği Küçük Prens, aslında yazarının atlattığı kötü bir kazanın anılarının tetiklediği ilhamla doğdu. Bir dönem içinde “Türk Diktatör” ifadesi geçtiği için MEB okuma listelerinden çıkarılan kitabın sonraki çevirilerinde bu değiştirildi.
Oh Ne Âlâ Memleket
Yazan: Şermin Yaşar
Seslendiren: Irmak Örnek
Yayın tarihi: 22 Nisan 2020
4359 Puanlama / 4.82
Süre: 2 saat 16 dk
Irmak Örnek’in karakteri başarılı bir şekilde temsil eden sesiyle dinleyeceğiniz Oh Ne Âlâ Memleket’in yazarı Şermin Yaşar’ı önce Instagram’da annelik ve çocuk üzerine yaptığı paylaşımlarla tanıdık. Ancak kitapları öyle başarılı oldu ki artık pek azımız o dönemleri hatırlıyordur. Oh Ne Âlâ Memleket, yetişkinler dünyasının “aşırı sıkıcı” ve “katı” kurallarına isyan edip kendi düşündeki okul hayalini gerçekleştirme peşindeki EKER’in nam-ı diğer Emre, Kerem, Elif ve Reco’nun eğlenceli macerasını anlatıyor.
Masal Masal İçinde
Yazan: Ahmet Ümit
Seslendiren: Gürsu Gür
Yayın tarihi: 21 Mayıs 2018
2786 puanlama / 4.5
Süre: 2 saat 53 dk
Ahmet Ümit, polisiye romanlarıyla tanınır ama o da herkes gibi çocukluğunda “evvel zaman içinde kalbur saman içinde” diye başlayan nice masal dinledi. Zihnin arka raflarına bir memleket ziyaretinde uzanan Ahmet Ümit, annesinden dinlediği masalları el ele tutuşturup Masal Masal İçinde’yi yarattı. Şimdi yetişkinler de o tozlu raflara üfleyip Gürsu Gür’ün sesinden dinleyebilecek.
Küçük Kara Balık
Yazan: Samed Behrengi
Seslendiren: Yiğit Özşener
Yayın tarihi: 26 Nisan 2019
2018 Puanlama / 4.52
Süre: 32 dk
Doğduğu küçücük dereden engin okyanuslara kavuşmayı düşleyen Küçük Kara Balık, Yiğit Özşener’in sesinden dinlenmiş en çok. Baskı kurmaya çalışan rejimlere karşı çıkan Samed Behrengi, öğretmendi. Yoksul bir çocuk olarak büyüdü ve eğitimdeki sorunları eleştirdi. Bu yüzden nevi şahsına münhasır bir öğretmen olarak çocuklara doğru olduğuna inandığı bilgileri sunmak istedi. Küçük Kara Balık da kim ne derse desin ne tür baskı uygulanırsa uygulansın denemekten, tecrübeden korkmasınlar diye çocukları cesaretlendirmek için yazılmış.
Cingo
Yazan: Şermin Yaşar
Seslendiren: Tilbe Saran
Yayın tarihi: 13 Mayıs 2019
1830 Puanlama / 4.74
Süre: 2 saat 58 dk
Listede başka bir Şermin Yaşar kitabı daha. Cingo, barınaktan alınan özel bir köpek. Var gücüyle yetişkinleri eleştiriyor. Ancak farklı olana tahammül edemeyen dünya bir köpeğe kendi olması alan tanır mı? Hiç sanmam.
Meraklı ile Gizemli Hırsız
Yazan: Katherine Stano
Seslendiren: Korel Cezayirli
Yayın tarihi: 29 Nisan 2019
1250 Puanlama / 4.49
Süre: 5 dk
Katherine Stano, Korel Cezayirli’nin sesinden zeki bir rakunla tanıştırıyor dinleyicisini. Serinin diğer kitapları da en az bu kitap kadar dinlenmiş. Keşfetmeye, yolda öğrenmeye teşvik eden pozitif bir çocuk kitabı.
Havuç Kız ve Mektup Arkadaşı
Yazan: Merve Başcumalı
Seslendiren: Merve Başcumalı
Yayın tarihi: 25 Mart 2020
1203 Puanlama / 4.26
Süre: 3 dk
Yine çok sevilen başka bir seri daha. Havuç Kız’ın maceraları çok dinlenenler arasında ama en çok Havuç Kız ve Mektup Arkadaşı kitabı tercih edilmiş. Eğer yetişkinler denkleme dâhil olmadıysa bugünün çocukları da mektupları ilgi çekici buluyor olmalı. Dijitalleşme hayatın pek çok noktasında duygularla bağlantıyı koparabiliyor. Mektuplar hem yazma pratiği geliştirme ve kendi karakterini yansıtma olanağı tanıyor hem de hızlı yaşamlara alışmış bireylerin de bekleme heyecanı tadabilmesi için güçlü araçlar olarak sunuluyor.
Editör Bonusu:
Benim Zürafam Uçabilir
Yazan: Mert Arık
Seslendiren: Oya Küçümen
Yayın tarihi: 15 Mart 2022
271 Puanlama / 4.53
Süre: 36 dk
Benim Zürafam Uçabilir’i Süper Baba dizisinin unutulmaz şarkısı Bana Bir Masal Anlat Baba’yı söyleyen Oya Küçümen seslendiriyor. Yazarı Mert Arık’ın abisi Özkan Arık’ın anısına yazdığı kitabın ana kahramanı dar çerçevelere sığdırılmış kavramlara direnen bir zürafa çizimi. Farklılığın doğallığını ve çeşitliliğin gerekliliğini temsil ediyor. Moni’yi pasifliğe iten “herkes gibi çizme” baskısı öğretmenin gözünden kaçmıyor. Onu herkesin bir zürafa çizebileceğine ikna etmeye çalışıyor. Moni de bir şeyler çiziyor, siliyor. Peki, Moni’nin çizdiği şey bir zürafa mıydı?
Sesli kitaplar hakkında daha fazla bilgi edinmek için Sessiz Kitapların Sesli Dünyası dosyamızı inceleyebilirsiniz.
Diğer kitap öneri listelerini okumak için tıklayın.
