İyi Bir Kızın Cinayet Rehberi – Holly Jackson
Holly Jackson’ın üç kitaptan oluşan serisinin ilk kitabı İyi Bir Kızın Cinayet Rehberi, Epsilon Yayınevi tarafından 2022 tarihinde basıldı ve genç Agatha Christie’lere ilham olmak üzere raflarda yerini aldı.
Orjinal Adı: A Good Girl’s Guide to Murder
Ülke: ABD
Türü: Polisiye
Okur Yaşı: Genel Genç ve Yetişkin Okur Kitlesi
Hedef Kitle: Amatör dedektiflik kitaplarına ilgi duyan okurlar.
Sayfa Sayısı: 376 sayfa
Çevirmen: Şebnem Tansu
Çeviri: ☺️
İmla: ☺️
Ebat: 13,5 X 21 cm
İnceleme
Enid Blyton kitaplarına aşina olan okuyucular Gizli Yediler, Afacan Beşler, Korkusuz Üçler gibi, ana karakterlerini gizemli olayları çözmeye çalışan çocukların oluşturduğu öykülerin tadını iyi bilirler. Bu kitabın, birbirleriyle iyi anlaşan, yardımlaşmayı seven, birbirlerinin eksiklerini tamamlayan ama en önemlisi, esrarengiz olayların sebeplerini araştırma tutkusunu paylaşan arkadaşların maceralarının anlatıldığı bu kitapları hatırlatan bir havası var. Ancak günümüzün bireyselliği ve kızların da güçlü kadın rollerinde oynama modası daha ağır basmış ve bu sefer bir cinayetin gizemini araştıran ana karakter, yalnız çalışan bir kız çocuğu olmuş. Yapısı itibarıyla kiminle nasıl konuşulacağını bilen, araştırmacı ve sadık bir arkadaş olan bu karakteri biz çok sevdik.
Amatör Miss Marple
Pippa’nın, Agatha Christie’nin meşhur amatör dedektifi Miss Marple gibi, hiç ürkütmeden, kimseyi kuşkulandırmadan, arkadaşça sohbetlerle vardığı sonuç, birilerinin olayın araştırılmasını engellemeye çalıştığı ve olanların gizli kalması için uğraştığıydı. Peki, Andie Bell gerçekten öldürüldüyse, gerçek katil acaba Pippa’nın olayı çözmemesi için işi nereye kadar götürecek?
Polis, beş sene önce Andie Bell adındaki bir çocuğun, yine bir başka arkadaşı tarafından öldürüldüğünü düşündü ve cinayetle ilgili araştırmalarına son verdi. Soruşturma kapandı ve herkes gerçeğin bu olduğunu düşündü. Kahramınımız Pippa Fitz-Amobi aynı fikirde değildi. Ancak olayı araştırabilmek için bir bahaneye ihtiyaç duyuyordu. Okulun son senesinde proje olarak bu cinayeti seçmeye karar verdi.
Pippa, başına geleceklerden habersiz olarak projesinin ana hatlarını belirledi. Beş yıl önce, 20 Nisan 2017’de Andie Bell’e gerçekte ne oldu? Ortadan kaybolan Andie’nin neden öldürüldüğü düşünüldü ve arkadaşı Salil Singh suçlu görüldü? İçgüdülerinin söylediği gibi Salil Singh suçlu değilse ve Andie Bell öldürüldüyse, o zaman onu kim öldürdü? İstatistiklere göre kaybolan insanların %1’i bulunamıyor. Ancak istatistikler aynı zamanda tüm kayıp şahıs olaylarında olayların sadece % 0,25’inin ölümle sonuçlandığını söylüyor. Bu durumda, cesedi bulanamayan Andie’nin öldüğünü düşünüp ölümünden Salil’in sorumlu olduğuna inanmak, daha derin araştırmadan olayın üstünü kapatmak, Pippa’ya doğru bir davranış gibi görünmedi. Vakayı çözüp Andie’nin katilini bulamasa da Sal’ın suçluluğu konusunda polisin aklında şüphe yaratmayı ve davanın çabucak kapatılmasının hata olduğunu anlamalarına yardım etmeyi umdu. Elbette adli tıp raporlarını incelemesi mümkün olmadı. Dolayısıyla davaya yakın kişilerle röportaj yapmaya karar verdi.
Davaya yakın kişiler arasında davayla ilgilenen polis memurları ile birlikte Andie’yi ve Salil’i tanıyan arkadaşları vardı.
Yazım tekniği
Kitaptaki karakterler çok sevimli yazılmış. Birbirleriyle ilişkileri, dostlukları, yardımları genç okuyucular için iyi örnek oluyor. Ayrıca yazarın da genç olması, karakterlerin konuşmalarını ve telefon mesajlaşmalarını gayet gerçekçi hâle getiriyor. Genç okurların ruh hâlini de iyi bilen yazar, kitabın bir solukta okunması için yeteri dozda gizem katıp merak uyandırıyor.
Baskı ve çeviri notları
Bazı günlük konuşmaların Türkçeye çevrilmesi, aynı zamanda bazı deyimlerin Türk okurlar için fazla sokak dili olmaması için çevirmen, birtakım karşılıklar bulmuş. Örnek vermek gerekirse, orijinalinde “junk in the trunk” olan koca popolu lafı, kitapta olduğu gibi, bir babanın çocuğuna söylemesi hoş karşılanacak bir deyiş değil; dolayısıyla, çevirmen onu “koca kâse” olarak çevirmiş. Çevirmenin konuşanların da, genel okuyucu kitlesinin de çocuk olduğunu göz önüne aldığını, kitap boyunca hissedebilliyoruz. Çevirmenliğin emek isteyen bir iş dalı olduğunu bilen bizler, kitabın kapağında çevirmenin de isminin görülmesini isterdik.
Diğer yandan editörlerin işinin de son derece özen gerektiren bir yapısı var. İncelemek amacıyla detaylı okuyan birinin alt yazılara ilgi duyup araştırmak istemesi ya da kitabın çevirisini orijinali ile karşılaştırması normal durumlar. Pippa, beş sene önceki bir olayı araştırırken aynı zamanda sosyal medyadan da faydalanıyor. Yazar, olayla ilgili gazete haberlerinin web sayfalarının adreslerini de alt yazı olarak bazı sayfalarda vermiş. Ancak Türkçesinde bu web sayfalarının bazıları tam yazılmamış ̶ numaralarda eksikler var. Elbette bunun okuyucuya hiçbir zararı yok çünkü pek az okuyucu merak edip bu sayfalar gerçek mi diye merak edip adresleri ziyaret eder.
Bazı yerlerde yine çokça rastlanan hataları görebiliyoruz. Mesela “Yani hiçbir mahkeme görülmemesine, adrenalin düzeyi tavan yapmış, avuçları terlemiş bir baş jüri üyesi ayağa kalkıp, ‘Biz jüri üyeleri olarak sanığı suçlu bulduk,’ dememiş olmasına, kendini savunma hakkını kullanmasının imkansızlığına rağmen Sal suçluydu.” (s.27) cümlesi birden fazla problem içeriyor. Mahkeme görülmez, dava görülür; jüri üyesininayağa…diye düzeltilmesi gerek, kendini savunma hakkı sanki baş jürü üyesinde…gibi kafa karıştıran bir anlatım var. Her kitapta olabilecek bu tür hataların bir sonraki baskıda halledilebileceğini elbette biliyoruz.
Neden okunmalı?
Nasıl okunmasın! Akıllı bir kız çocuğu okula gitmeye devam etmek, anne ve babasını telaşlandırmamak gibi yaşının gerektirdiği görevleri yerine getirirken, yine yaşının avantajlarını kullanarak, kimseyi şüphelendirmeden, araştırmasını “okul projesi” adı altında ilerletiyor. Günümüzün teknolojilerini ustaca kullanıyor. Arkadaşlarıyla bazen başkasının adıyla mesajlaşıyor ve bu mesajlar kitapta çok sevimli konuşma balonları hâlinde veriliyor. Okuyucunun elinden bırakamayıp bir gecede bitirmek isteyeceği türden, okuması rahat ve keyifli bir kitap.
Doğrusu Epsilon Yayınevinin bu serinin diğer kitaplarını da çıkarmasını sabırsızlıkla bekliyoruz. İlk kitapta amatör dedektiflik deneyimine tanıklık ettiğimiz Pippa’nın yeni maceralarının, kitap seti olarak harika bir hediye olacağını düşünüyoruz.
Holly Jackson kimdir?
Hikâye yazmaya genç yaşta başladı ve ilk roman yazma girişimini on beş yaşında tamamladı. Dil bilimi ve yaratıcı yazarlık eğitimi aldığı Nottingham Üniversitesi’nden İngilizce Yüksek Lisans derecesiyle mezun oldu. Londra’da yaşıyor. Okuma ve yazmanın yanı sıra video oyunları oynamayı ve dedektifmiş gibi davranabileceği gerçek suç belgesellerini izlemeyi seviyor. (Bilgi, Epsilon Yayınevi 2022 yılı baskısından alınmıştır.)
Diğer kitap incelemelerini okumak için tıklayın.
Onur Yılmaz –
Titiz, özenli ve dikkatli bir inceleme yazısı olmuş, elinize sağlık. Polisiye severlerin kaçırmaması gereken bir eser.
ASLI SABUNCU –
Polisiye seven bir okur olarak kitabı çok merak ettim. İnceleme yazınız sayesinde kitabı en kısa sürede edineceğim. Elinize sağlık Oya hanım.