Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık – Slyvia Plath
Bir kitabın etkileyiciliğinin kalınlığıyla ölçülemeyeceğinin en güzel kanıtı olan Kırmızı Kedi Yayınları’ndan çıkan Slyvia Plath’in Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık kitabı kadın yazarlara öncelik verme kararımın ardından karşıma çıkan ilk kitaplardan biriydi. Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık’a metroda başladığınızda kendinizi birkaç durak sonra aklınızda soru işaretleri, yüreğinizde ne olduğunu anlamlandıramadığınız hislerle bitirmiş hâlde bulabilirsiniz.
Orjinal Adı: Mary Ventura and the Ninth Kingdom: A Story
Ülke: ABD
Türü: Öykü
Okur Yaşı: Genel Yetişkin Okur Kitlesi
Hedef Kitle: Öykü okurları, kısa öykü severler.
Sayfa Sayısı: 48 sayfa
Çevirmen: İlknur Özdemir
Çeviri: ☺️
İmla: ☺️
Ebat: 13,5 x 19,5 cm
İnceleme
Yazıldığı dönemin editör ve eleştirmenlerinin “çok karanlık” ve “depresif” olarak adlandırmasına anlam veremediğim bu ince kitap, beni Sylvia Plath’la tanıştıran ilk kitap oldu. Neşeli bir kitap olmamasına rağmen, ondan kaçmanıza gerek yok. Biraz karanlık ama hepimizin içine ara ara bir karanlık çökmez mi zaten?
Dönüşü olmayan bir yolculuğun hikâyesi
“Evet, bazen öyle olur yolcular. Son anda heyecanlanırlar, bilirsin. Çok geç bilincine varırlar ve bilet aldıklarına pişman olurlar. Ama son pişmanlık fayda etmez. Bu yolculuğa çıkıp çıkmayacaklarını önceden düşünmeleri gerekirdi.”
Sylvia Plath’ın romanı Sırça Fanus’u okumayı erteleme sebeplerimden biri duygusal olarak bana çok ağır geleceğini düşünmemdi. Bununla birlikte Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık, söz konusu kitap olduğunda birinin karanlığının sizin aydınlığınız olabileceğini bana bir kez daha hatırlattı. Anlaşılması zor bulunan bu uzun öyküyü böylesine merakla okumuş ve keyif almışsam, belki Sırça Fanus da okumayı ertelememi gerektirecek kadar derin karanlıklar içermiyordur diye düşünmemi sağladı.
Krallık mı yoksa akıl hastanesi mi?
Nitekim Slyvia Plath’ın hayatını ve intiharını bilenlerinizin çok farklı bir bakış açısıyla okuyacağını bilmeme rağmen, hâlâ zihninizde farklı bir pencere açacak bir kitap olduğunu düşünüyorum. Öykülerde yolculuk temasının kullanılması çoğu zaman durduk yere değildir. Mary, tren ve trendeki yolcuların sizce neleri temsil ettiğini, size neler hissettireceğini merak ediyorum. Kimilerine göre Mary’nin ailesinin ısrarıyla bindiği bu dönüşü olmayan tren, Slyvia Plath’ın içinde bulunduğu zorlu süreci ve akıl hastanesini temsil ediyor. Öykünün yayınlamasını takip eden yaz aylarında Slyvia Plath’ın intihara kalkışması bu teoriyi doğrular gibi görünüyor. Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık’ın daha önce ödül kazandığı bir dergide bile “anlaşılması zor” önyargısıyla yayımlanmasının reddedilmesi, sizi caydırmamalı. Bu kısa öyküye şans verin.
“Bu hatta dönüş seferi yok,” dedi kadın yumuşak bir sesle. “Dokuzuncu krallığa vardığın anda artık geri dönemezsin. Orası yokluğun, donmuş iradenin krallığı. Pek çok adı vardır oranın.”
Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık: Mary ne seçim yapacak?
1952’de yazmış olduğu bu uzun öykü, 2019’da Türkçe’ye çevirilmiş, benim bu kelimelerden oluşan karmaşık hayal gücüne kavuşmam ise çok daha sonrasına denk geliyor.
Mary kaderine razı gelip nereye varacağını bilmediği bir yolculuğa çıkmaya itilmesine rağmen, ben bütün zayıflığının farkında olan ama kaderinin kontrolünü eline almış bir kadın görüyorum. Güçlü olmak zor seçimler yapabilmek değil midir? Kırmızı Kedi Yayınlarının “Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık, derginin reddettiği ilk, özgün ve en zengin versiyonuyla ilk defa okurlarla buluşuyor.” ifadesini arka kapak yazısında göreceksiniz. Beni ilk başta kitabın içine çeken tam olarak bu cümle oldu. Kitapçıda ayaküstü birkaç sayfa karıştırmamın ardından, sonunu öğrenmeden elimden bırakamayacağımı biliyordum. Şanslıyım ki, gizemin çözülmesi için günlerce beklememe gerek kalmadı. Bu etkileyici ince kitabın çantanızın içinde varlığı hissedilmese bile zihninizde bir süre kendine yer edinmesine hazır olun. Benim içinse Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık, bazen ‘’reddedilmenin’’ anlaşılmadığınızın bir ifadesi olduğunun somut örneği. Bu ince kitaba bir şans verin, o trene binen siz olsanız acaba ne hissederdiniz?
“Ama biletini almalarına ses çıkarmadın,” diye ısrar etti kadın. “Seni bu trene bindirmelerine izin verdin, öyle değil mi? Kabul ettin, itiraz etmedin.”
Slyvia Plath Kimdir?
En bilinen romanı Sırça Fanus olan Slyvia Plath, kitabı kadar intiharıyla da gündeme gelen yazarlardan biri. Fullbright bursuyla gittiği Cambridge Üniversitesi’ndeyken öğrenci gazetesinde şiirleri yayımlandı ve kısa sürede şiirleri birçok kişinin dikkatini çekti. Bununla birlikte yıllar boyunca ağır depresyonla mücadele etti. Feminist olmasıyla da öne çıkan yazar 11 yaşından beri günlük tutmaya başladı ve son nefesine kadar devam etti. Bu günlükler Slyvia Plath’ın Günceleri (The Journals of Slyvia Plath) adıyla yayımlandı. İncelemesini okuduğunuz Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık 1952’de öğrenciyken yazdığı bir öyküsü. Slyvia Plath kendi öyküsünü “anlaşılması güç, sembolik bir öykü” olarak tanımlar. Öyküsünü yayımlanması için bir süre önce ödül kazandığı, Mademoiselle dergisine gönderdi ancak öykü kabul edilmedi. Bu hikâyeyi yazdıktan sonra Slyvia Plath, ertesi yaz ilk kez intihar girişiminde bulundu. Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık, derginin reddettiği ilk ve özgün versiyonuyla ilk defa 2019’da okuyucuyla buluştu.
Diğer kitap incelemelerini okumak için tıklayın.
Burcu Gebeş –
Slyvia Plath beni çok etkileyen bir kadın. Sanki onu okusam kendimle yüzleşecek gibiyim. O yüzden ben de hep ertelemişimdir okumayı. Belki de okumanın zamanı gelmiştir artık. 🙂