Geleneksel Türk tiyatrosunun kökenleri, etkileri ve kültürel boyutları konusunda uzmanlaşan Metin And’ın dört cilt olarak tasarladığı Türk tiyatrosunun tarihinin Tanzimat ve İstibdat dönemini kapsayan bu cildinde, ilk olarak Batı ile etkileşimin getirdiği kültürel değişimi anlatıyor. Kitabın devamında dönemin tiyatro anlayışı ve yönetimi, tiyatro yazarları, eserler üzerindeki gelenek ve Avrupa etkisi ve örneklerle dönemin tiyatrosu anlatılıyor.
Kitabın önsözünde tüm dönemler içinde en severek çalıştığı dönemin Tanzimat dönemi olduğunu, incelediği onlarca mektup, anı, yazıyı sanki onlarla berabermiş gibi okuduğunu, Mari Nıvart’ın genç yata ölümüne, Gedikpaşa Tiyatrosu’nun yıkılışına üzüldüğünü, Küçük İsmal Efendi’nin Carmen operasını oynamasına güldüğünü, Vatan yahut Silistre’nin temsilinde halkın coşkusuna katıldığını, Ahmed Vefik Paşa’nın Bursa’daki tiyatro çalışmalarını hayranlıkla izlediğini, hele Namık Kemal’in mektuplarını elinden düşürmek istemediğini anlatıyor. Bu örneklerden bile dönemin ne kadar zengin, yeniliklere açık ve bugünü beslediğini anlayabiliyoruz.
Metin And kimdir?
Metin And 17 Haziran 1927’de İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’ni (1946), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi ’ni (1950) bitirdi. Bir süre İngiltere’de ve Almanya’da bulundu. Yurda dönüşte Kavaklıdere Şarapları’nda yöneticilik yapmaya; bir yandan da müzik, bale, opera, tiyatro ve edebiyat konularında yazılar yazmaya başladı. “Pazar Postası”, “Ulus” ve “Forum” ilk dönem yazılarının yayımlandığı yerlerdir. Rockefeller Vakfı’nın bursuyla bale, opera ve tiyatro eğitimi için New York’a gitti. Bir süre sonra Forum dergisini ve yayınlarını yönetmeye başladı. “Ulus” gazetesindeki yazıları 15 yıl boyunca devam etti. Kuruluşundan itibaren Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü’nde otuz yılı aşkın bir süre öğretim görevlisi, öğretim üyesi olarak çalıştı ve 1994’te emekli oldu. Emekli olduktan sonra eski kitaplarının yeni basımları ve yeni kitaplarının hazırlanmasıyla meşgul olan And, 30 Eylül 2008’de Ankara’da öldü.
Bazıları yabancı dillerde olmak üzere 54 kitap, 1500 kadar bilimsel inceleme, tanıtma, eleştiri yazısı ve ansiklopedi maddesi kaleme aldı. Türk Dil Kurumu Bilim Ödülü (1970), Türkiye İş Bankası Bilimsel Araştırma Ödülü (1980), Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü (1983), Fransa Hükümeti’nin “Officier de l’ordre des Arts et des Letres” nişanı (1985), İtalya Cumhurbaşkanı ’nın “Şövalyelik” nişanı (1991), Türkiye Bilimler Akademisi Hizmet Ödülü (1998) gibi pek çok ödül ve nişanlar aldı. Metin And üzerine 2007’de, 80. yaşı dolayısıyla “Metin And’a Armağan”; “TÜYAP Onur Yazarı” seçildiği için “Metin And: Dokuz Kollu Bir Oyunbaz” ve 2011’de açılan “Bir Usta Bir Dünya” sergisi kataloğu olarak “Metin And: Daima Oyun, Her Daim Oyuncu” adlarıyla, M. Sabri Koz tarafından hazırlanan üç kitap yayımlandı.
Kitaptan bir bölüm okumak için tıklayın.
Yeni çıkan kitap tanıtımlarını incelemek için tıklayın.
Yorumlar
Henüz Bir Yorum Yok