Kurgu romanların arasına serpiştirilmiş tarihi bilgiler elbette merakımızı tetikleyebilir fakat sonrasında olabildiğince tarafsız bir bakış açısı ile kaleme alınmış kurgu dışı eserlerle bu alanda okumalar yapmaya devam etmeliyiz. Osmanlı İmparatorluğu’nu kurtarma mücadelesini ele alan Jön Türkler, bu anlamda oldukça doyurucu, değerli bir eser.
Eserin genel yapısı
Feroz Ahmad bu eserde, Jön Türkler ’in 1914-1918 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nu kurtarma mücadelesini ele alıyor. Eser toplamda yedi ana başlık ve her bölümde farklı konulara değinerek ilerliyor. Bölümlere ayrılmış olması okuma açısından kolaylık sağlıyor çünkü bu sayede bir bölümü okuduktan sonra üzerine düşünebilme ya da yan okumalar yapabilme şansınız oluyor.
Örneğin ben ilk üç bölümü okuduktan sonra biraz ara verip daha sonra okumaya devam ettim.
Kurtuluş Savaşı’nda Jön Türkler
Kitap, Jön Türkler’in dış ilişkilerini anlatarak 1908 yılından başlıyor daha sonra seferberlik ve savaşa giriş bölümleri ile devam ediyor. Özellikle bu bölümleri okurken tarihi öğrenmek için eğitim hayatında edindiğimiz bilgilerin çok daha fazlasına ihtiyacımız olduğunu hissettim. Belirli bir döneme veya olaya yoğunlaşan okumalar gerçekleştirdiğinizde, ayrıntı çok olduğu için edindiğiniz bilgiler de daha fazla oluyor.
Sonraki bölümlerde sırasıyla Çanakkale Muharebeleri, Doğu Cephesi’nde gelişen olaylar, İmparatorluğun yeniden dirilişi ile devam ediyor. Aslında umut ve umutsuzluğun bir arada olduğu yılları okuyorsunuz. İttihatçıların Atatürk önderliğinde modern Türkiye’nin doğuşundaki yeri ile eserin sonlanıyor.
Tarih okumanın zor ve keyifli yanları
Yukarıda bahsettiğim bölümleri okurken sıklıkla farklı duygular arasında gidip geleceksiniz. Her şeyden öte anlatılanların kurgu olmadığını, gerçekten yaşanılan olaylar olduğunu bilerek okumak başlı başına etkileyici bir unsur.
Bazı bölümleri hayretle okuyorsunuz çünkü sonucunun felaket olduğunu bile bile, ülkenin umarsızca âdeta enkaza doğru sürüklendiğini görüyorsunuz. Bu sürüklenişi göz ardı eden ya da fark edemeyen kişilerin kararlarına hayret ediyorsunuz.
Kimi bölümleri öfke duyarak okuyorsunuz çünkü halkın aslında hiç hak etmediği hâlde, yanlış kararların yükünü omuzlarına aldığını ve bu sorumluluk altında ezildiğini görüyorsunuz. Bu, sorumlu kişilere karşı öfke duymanıza neden oluyor.
Bazı bölümleri ise tarifsiz bir gururla okuyorsunuz çünkü Türk halkının ne kadar güçlü olduğunu, yolun sonuna geldiğini sandıkları anda bile yeniden ayağa kalkabildiklerini görüyorsunuz. Bu satırları okumak hem gurur duymanıza hem de her zaman bir umudun olduğuna dair inancınızın alevlenmesine sebep oluyor.
Jön Türkler’i tarihi merak eden okurların çok severek ve ilgiyle okuyacaklarını düşünüyorum. Aslında herkesin bu eseri okumaya ihtiyacı var çünkü bu ülkenin hangi koşullar altında, hangi bedeller ödenerek kazanıldığını ve bizlere emanet edildiğini bilmek son derece önemli. Bu bilince sahip olmak, milli birlik ve beraberlik duygumuzun kuvvetlenmesini, her koşulda bir çıkar yolunun olduğunu görmemizi ve yarınlar adına umut beslememizi sağlayacaktır. Duygu yoğunluğundan dolayı bölümleri zamana yayarak, sindirerek okursanız çok daha faydalı ve keyifli bir okuma süreci olacaktır.
Feroz Ahmad kimdir?
Prof. Dr. Feroz Ahmad 1938 yılında Hindistan’ın Yeni Delhi kentinde doğdu. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Türk siyasi yaşamındaki yeri konulu tezi ile University of London’da doktorasını aldı. Uzun yıllar Columbia Üniversitesi, University of Massachussetts ve Tuft Üniversitesi’nde ders verdi. 1980-1981 yıllarında Harvard Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nde ders verdi. 1997-1998 yıllarında Türkiye’de Fulbright Öğretim üyesi olarak görev yaptı ve Massachusetts Üniversitesinden emekli olarak Türkiye’ye yerleşip Türk vatandaşlığı aldı. Şu anda Yeditepe Üniversitesinde görevli olan Ahmad’ın çalışmaları Osmanlı İmparatorluğu’nun son yılları ve modern Türkiye üzerine odaklanmıştır.
Bazı Eserleri
- Demokrasi Sürecinde Türkiye
- Modern Türkiye’nin Oluşumu
- Bir Kimlik Peşinde Türkiye
Diğer kitap incelemelerini okumak için tıklayın.
Yorumlar
Henüz Bir Yorum Yok