Bütün Kadınlar Kahramandır – Inna Shevchenko
FEMEN hareketinin lideri Inna Shevchenko, Bilgi Yayınlarından çıkan Bütün Kadınlar Kahramandır kitabında kadınları, özgürlüğü, 21.yy’a gelmiş olmamıza rağmen hâlâ sağlanamayan eşit haklar için mücadeleyi ve bu mücadelenin ön sıralarındaki kahraman kadınları anlatıyor.
Orjinal Adı: Héroïques
Ülke: Fransa
Türü: Otobiyografi
Okur Yaşı: Genel Yetişkin Okur Kitlesi
Hedef Kitle: Kadınların özgürlük mücadelelerini okumayı sevenler ve farkındalık kazanmak isteyenler.
Sayfa Sayısı: 132 sayfa
Çevirmen: Şirin Erkan Leitao
Çeviri: ☺️
İmla: ☺️
Ebat: 13,5 x 21,5 cm
İnceleme
Kadın olmak, dünyanın tüm toplumlarında zor. Ne kadar medeni ve özgürlükçü bir ülkede yaşıyor olursa olsun tüm kadınlar az ya da çok, bir şekilde erkek hegemonyası altındalar. Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde ve az gelişmiş ülkelerde ise bununla mücadele etmeye çalışmak bile bir suç hatta bazen de günah(!).
Inna Shevchenko 2012 yılından beri FEMEN hareketinin lideri. FEMEN’i birçoğumuz biliriz; kadın hakları ile ilgili protestolarında çıplak üst bedenlerine sloganlarını yazdıklarını görmüşsünüzdür. Shevchenko Bütün Kadınlar Kahramandır’da çocukluğundan başlayarak hayatına bir şekilde etkisi olan kadınları, FEMEN’e varan yolunu ve mücadelesini anlatıyor. Kitabı okurken güçlü psikolojisine hayran kalmadığımı söyleyemem. Ama elbette herkesin gardının düştüğü bir yer/zaman vardır. İşte tam da oradan anlatmaya başlıyor Shevchenko; “O gece vazgeçmiştim,”diyerek. İşkenceler gördüğü ve sonrasında tehditler aldığı bir zaman diliminde artık gücünün kalmadığını hissetmiş fakat onu bu düşüncesinden döndüren hatta amacını hatırlatan bir e-posta almış o gece.
Inna Shevchenko’nun Zorlu Yolu
Kitabın ilerleyen bölümlerinde, yaşam döngüsünün en başına dönerek çocukluğundan bahsediyor yazar. Ukrayna’nın kültürünü ve kadına bakış açısını da bir nebze öğrenmiş oluyoruz böylece. Sovyetler Birliği’nin dağılma süreci ve sonrasında yaşanılan zorluklar ile bu zorlukların özellikle kadınlar üzerindeki etkileri birçok az gelişmiş ülkede olduğu gibi aslında. Kadınlar psikolojik anlamda hep çok güçlü, hep tamahkâr. 90’lı yılların Ukrayna’sında ise kadınların tek zenginlikleri güzellikleri.
Küçük kızlar prenses gibi narin yetiştiriliyor ve dikkat çeken hareketlerine asla müsamaha gösterilmiyor. Çok gülmemeleri, erkek gibi kavga etmemeleri gerek. Shevcenko’nun ailesi de öyle yetiştirmeye çalışmış onu. Tüm çocukluğu boyunca uslu bir kız olduğunu belirtiyor kitapta yazar. Ergenlik süreci ile beraber kız ve erkek cinsiyetinin kesin ayrımlarını, toplumun adaletsiz yaklaşımlarını fark edince “pasif ve itaatkâr bir bedenden savaşçı bir amazona” dönüştüğünü söylüyor. Elbette bu aykırılık(!) başta ailesi olmak üzere çevresindeki birçok kişi tarafından eleştiriliyor ama neyse ki babası bir nebze de olsa destekliyor onu.
Shevchenko’yu ilk etkileyen, kadın kahramanların yer aldığı bir çizgi film oluyor. Ki bilirsiniz çizgi filmlerde yakın zamana kadar kahramanlar çoğunlukla erkekti. Sadece çizgi filmlerde de değil, bunu uzun yıllar sinemada da böyle gördük aslında. Erkeklere “güçlü” imajı, kadınlara ise “narin, kırılgan” imajı yüklenir sıklıkla. Şimdilerde az da olsa bunun değiştiğini söylemek mümkün ama hâlâ yeterli düzeyde değil…
Kadınlar Her Şeyi Yapabilir
Bütün Kadınlar Kahramandır’ın temel konusu, kadınların her şeyi yapabileceği, her işin altından kalkabileceği; bu yüzden de asla geride durmamaları gerektiği. Yazar bu önermeyi onlarca araştırma sonucu çıkan örneklerle destekleyerek sunmuş okura. Ayrıca birçok kadın kahramanı tanıtıyor ve onların ilham verici hikâyelerinden de bahsediyor. Örneğin, Valentina Tereshkova; uzay görevine tek başına çıkmış bir kadın. Birçoğumuz adını dahi duymamışızdır belki de. Polonyum ve radyum elementlerini bulan Marie Curie… İnsülinin yapısını çözen Dorothy Hodgkin… DNA görüntülemesinde X ışınlarını ilk kez kullanan Rosalind Franklin… Dünyaca ünlü Monopoly oyununun yaratıcısı Elizabeth Maggie… Tarihin ilk bilgisayar programcısı Ada Lovelace… Kitapta çok daha fazla örnek bulabilirsiniz. Hepsi, sadece erkeklerin yapabileceği sanılan işleri kotarmış hatta erkeklerden daha fazla başarı kazanmış kadınlar.
Bütün Kadınlar Kahramandır’ın en son bölümünde kendi kendinin kahramanı olmak isteyen kadınlar için pratik tavsiyeler de yer alıyor.
Belki bazılarımızın –ya da en azından benim- Inna Shevchenko kadar keskin çizgilerimiz olmayabilir. Aslı “İnsan insanın kurdudur” olan cümleyi, “Kadın kadının kurdudur” diye değiştiren bir kültürün içerisindeyiz. Bilinçaltımızda elbet vardır bu kültürün etkileri. Ama kadın kadının kurdu değil yurdu olsun diye, tüm kadınlar potansiyelinin farkına varsın ve birbirlerine destek olsun diye çaba gösteren kadınlar var dünyada ve ülkemizde. Biz ne yapabiliriz peki? Farkında olmak, bu konularda daha çok yazmak, daha çok okumak ve kadın dayanışmasını sağlama yönünde çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşlarına katılmak yapabileceklerimiz arasında olabilir.
Kitaptan Kısa Kısa…
“Tarihteki tüm kadınların ortak noktası, olumsuz bir şekilde tanıtılmış ve toplumun saldırılarına maruz kalmış olmalarıdır. Toplum sizden korkarsa sizi yok etmeye çalışır.”
“Bir ülkenin parlamenter kadınlarının oranı yüzde 5 arttığında o ülke askeri güç kullanımına beş misli az başvuruyor. Birleşmiş Milletler’in bir incelemesine göre kadınların katıldıkları müzakerelerde, ülkeler arasında sürdürülebilir barış anlaşmalarının yapılma olasılığı artıyor.”
“Kadınların devrimi yalnızca sloganlardan, renklerden, çiçeklerden ve gösterilerden ibaret değil. Kadınların devrimi, adaletsiz bir geçmişle daha iyiyi istediğimiz bir gelecek arasında her gün devam eden bir mücadele.”
“Bir gün her şeyden vazgeçmek isteseniz de bilin ki bunu asla beceremeyeceksiniz. Siz vazgeçemezsiniz çünkü siz bir kadın ve bir kahramansınız”.
Inna Shevchenko Kimdir?
1990’da Ukrayna’da doğdu. Kiev’deki Taras Chevtchenko Ulusal Üniversitesinde Gazetecilik okudu. Daha sonra FEMEN hareketine katıldı. Halihazırda FEMEN hareketinin uluslararası liderliğini yönetiyor. Aralarında Oxford, Cambridge gibi ünlü üniversitelerin de bulunduğu çok sayıda kuruluşta birçok konferans ve tartışmaya konuşmacı olarak katılıyor, feminizm, kadın özgürlüğü, ifade özgürlüğü, laiklik gibi son derece önemli konularda söz alıyor.
2017’de diğer bir FEMEN üyesi olan Pauline Hillier ile birlikte kaleme aldığı Anatomie de l’oppression (Baskının Anatomisi) başlıklı bir kitabı yayımlandı.2019’da yayımlanan Héroïques (Bütün Kadınlar Kahramandır) adlı kitabı ise Fransa’da en fazla ilgi gören kitaplar arasında yer aldı.
Shevchenko, 2019’da Fransa Kadın-Erkek Eşitliği Danışma Kurulu’na üye oldu.
Diğer kitap incelemelerini okumak için tıklayın.
ANIL ILKAY BOZKURT –
Umarım bir gün, adil ve özgür bir yaşama yönelmiş tüm çabalar gerçeğe dönüşür.
Emeğinize sağlık.