Osmanlı İmparatorluğu’nun 19. yüzyılının ikinci yarısı, modernleşme ve dönüşüm çabalarının öne çıktığı bir dönem olarak dikkat çeker. Bu dönemin en çarpıcı projelerinden biri, Osmanlı’nın Rumeli topraklarını limanlarıyla ve bu limanları da Dersaadet ile birleştirecek bir demiryolu ağının inşa edilmesiydi. Ahmet Erdem Tozoğlu’nun hazırladığı Demiryolu ve Kent, bu devasa projenin Osmanlı Balkan şehirleri üzerindeki etkilerini sosyal, ekonomik ve mekânsal boyutlarıyla ele alan öncü bir çalışma sunuyor.
Selanik, Manastır, Edirne ve Dedeağaç gibi şehirler üzerinden ilerleyen demiryolu hattı, bu bölgelerin hem ekonomik hem de sosyal ağlarla daha geniş dünyaya bağlanmasını sağladı. Ancak bu dönüşüm sadece olumlu etkilerle sınırlı kalmadı; aynı zamanda geleneksel sosyal dokunun ve mekânsal organizasyonun önemli ölçülerde yeniden biçimlenmesine yol açtı.
İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlanan Demiryolu ve Kent, zengin arşiv belgeleri, edebi eserlerden alıntılar ve döneme ait görsellerle desteklenmiş bir anlatı sunuyor. Demiryolu hatlarının şehir planlamasına etkileri detaylı bir şekilde incelenirken şehirlerin sosyal dokusundaki değişiklikler de ilgi çekici örneklerle ele alınıyor. Tozoğlu, döneme dair şimdiye kadar çoğunlukla ekonomik, askeri ve siyasi boyutlarda ele alınan demiryolu tarihini sosyal ve kültürel bir perspektifle yeniden yorumluyor.
Demiryolu ve Kent, sadece tarih meraklıları için değil, modernite, kentleşme ve mekânsal dönüşümle ilgilenen herkes için çok boyutlu bir perspektif sunuyor. Osmanlı Balkanları’nın modernite ile olan etkileşiminde demiryollarının oynadığı kritik rolü anlamak için, Tozoğlu’nun çalışması bir başvuru kaynağı niteliğinde.
Ahmet Erdem Tozoğlu Kimdir?
Ahmet Erdem Tozoğlu, lisans eğitimini Bilkent Üniversitesi’nde, yüksek lisans ve doktora eğitimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde tamamladı. Doktora tezi ile 2013’te ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yılın Doktora Tezi ödülünü kazandı. Şu anda İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde doçent olarak çalışmakta ve mimarlık ile şehir tarihi üzerine akademik çalışmalar yürütmekte. Osmanlı toplumu, mimarisi ve modern Türkiye’de mimarlık gibi çeşitli alanlarda ulusal ve uluslararası yayınları bulunuyor.
Yeni çıkan kitap tanıtımlarını incelemek için tıklayın.
Yorumlar
Henüz Bir Yorum Yok