2025 Booker Ödülü’nün kısa listesi açıklandı. Bu yılın seçkisinde hem klasik hikâye anlatımıyla örülmüş romanlar hem de anlatı biçiminin sınırlarını zorlayan eserler öne çıkıyor. Ödülün kazananı 10 Kasım tarihinde açıklanacak.
Yasemin Kaya-Utku Özer
Booker Ödülü’nün 2025 uzun listesi, 29 Temmuz’da açıklanmıştı. Toplam 153 başvuru arasından seçilen on üç romanın yer aldığı bu liste, edebi gücünün yanı sıra biçimsel çeşitliliği ve coğrafi temsil zenginliğiyle dikkat çekmişti. İngilizce yazılmış ve Birleşik Krallık ya da İrlanda’da yayımlanmış eserlerden oluşan seçkide hem tanınmış yazarların hem de ilk kez öne çıkan isimlerin romanları bulunuyordu. Kimi kitaplar geniş zaman aralıklarını kapsayan epik anlatılar sunarken, kimileri dar zaman dilimlerinde geçen yoğun hikâyelere odaklanıyordu. Şimdi ise bu güçlü seçkiden altı roman, 2025 Booker Ödülü’nün kısa listesine kalarak ödül için son aşamaya geçiyor.
2025 yılı kısa listesi, 1993 Booker Ödülü kazananı ve edebiyat dünyasında eleştirmen kimliğiyle tanınan Roddy Doyle başkanlığındaki jüri tarafından belirlendi. Diğer jüri üyeleri arasında Booker uzun listesine daha önce girmiş olan romancı Ayọ̀bámi Adébáyọ̀, ödüllü oyuncu ve yayıncı Sarah Jessica Parker, yazar ve eleştirmen Chris Power ile New York Times çoksatan yazarı Kiley Reid yer alıyor. Kısa liste, farklı kıtalardan dört ülkeyi temsil eden yazarları bir araya getiriyor.Kısa listeye kalan yazarlar 2.500 sterlin para ödülünün yanı sıra eserlerinin özel ciltlenmiş bir edisyonuna sahip olacak. Bunun yanında küresel düzeyde görünürlük, artan okur kitlesi ve satış desteği de elde edecekler. Ödülün kazananı ise 10 Kasım 2025, Pazartesi günü Londra’da düzenlenecek törenle açıklanacak ve 50.000 sterlinlik büyük ödülün sahibi olacak.
Kısa Listede Yer Alan Kitaplar
Flesh – David Szalay
Macaristan’da başlayan ve Londra’nın seçkin çevrelerine uzanan bir yükseliş-çöküş hikâyesi. Szalay, bu romanında cinsellik, güç, statü arzusu ve bireyin kendini yitirme halleri üzerinden, karakterlerin yaşamındaki kırılma noktalarını ustalıkla ele alıyor.
The Land in Winter – Andrew Miller
1962 yılının sert kışında, İngiltere’nin kırsalında geçen bu roman, iki ayrı çiftin çözülme süreçlerini paralel anlatılarla ele alıyor. Soğuğun fiziksel varlığı, karakterlerin iç dünyasındaki çatlaklarla örtüştürülerek insan kalbini derinlemesine inceleyen bir atmosfer kuruyor.
The Rest of Our Lives – Ben Markovits
Yaşlanma, evlilik, pişmanlık ve zamanın akışı temalarını ele alan bu roman, kızı üniversiteye başlayacak bir babanın geçmiş kararlarıyla yüzleştiği bir yolculuğa odaklanıyor. Şimdiki zaman ile geçmiş arasında gidip gelen yapı, karakterin içsel çatışmalarını açığa çıkarıyor.
Audition – Katie Kitamura
Manhattan’da geçen, bir öğle yemeği buluşması üzerinden ilerleyen roman, iki anlatının birbirine geçmesiyle kimlik, rol ve algı kavramlarını sorguluyor. Okuru sürekli ters köşeye yatıran yapısıyla dikkat çekiyor.
The Loneliness of Sonia and Sunny – Kiran Desai
İki coğrafya arasında gidip gelen genç karakterlerin yollarını ve köklerini sorgulamalarını anlatan bu roman, Hindistan-Amerika ekseninde ilerliyor. Aile bağları, sınıf farkları, tarihsel yükler ve aşk temaları birbirine örülüyor.
Flashlight – Susan Choi
Japonya’da kayboluşla başlayan gizemli bir olayı takip eden roman, göç, hafıza ve aile bağları arasındaki kırılmaları çok katmanlı bir kurgu ile işliyor. Choi, karakterlerin iç dünyasını nesneler, sessizlik ve hatıralar üzerinden inşa ediyor.
Temalar ve Öne Çıkan Noktalar
Listedeki romanlar, aileleri bir arada tutan bağları ve onları krizlere sürükleyen kırılma anlarını odağına alıyor. Karakterler, ebeveyn-çocuk ilişkilerindeki güç dengelerinden dağılan evliliklere, geçmişin yükünden kurtulmaya çalışan bireylerden toplumun dayattığı roller içinde sıkışanlara kadar geniş bir yelpazede ele alınıyor.
Okurlar bu eserlerle birlikte Macaristan’dan Japonya’ya, İtalya’dan ABD’ye, Hindistan’dan İngiltere’ye uzanan yolculuklara çıkıyor. Bazı kitaplar birkaç gün ya da hafta içinde geçen olaylara odaklanırken bazıları onlarca yılı kapsayan geniş zaman dilimlerinde ilerliyor.
Bu yılın listesi, kariyerinin ilerleyen dönemindeki yazarların yanı sıra ilk kez kısa listeye giren üç yazarı da içeriyor. Altı romanın yer aldığı listede ödülü daha önce kazanan Kiran Desai’nin yanı sıra daha önce kısa listeye iki yazar- Andrew Miller and David Szalay- ve ilk kez kısa listeye giren üç yazar bulunuyor. Altı romandan beşinin yazarı beşten fazla kitabı var; iki yazarın ondan fazla kitabı bulunuyor ve birinin üçüncü romanı 20 yıl süren bir çalışmanın ürünü.
Jüri başkanı Roddy Doyle, seçilen romanları şu sözlerle değerlendirdi:
“Altı kitabın iki önemli ortak noktası var. Yazarları, kendi İngilizce bilgilerine, kendi ritimlerinie ve kendi uzmanlıklarına tamamen hakimler; her biri, başka hiç kimsenin yazamayacağı bir roman yaratmış. Ve tüm kitaplar, altı farklı ve çok yeni biçimde, diğer insanlarla yaşamaya, onları sevmeye, onların ilgisini çekmeye, onlarla başa çıkmaya, onları anlamaya, onlardan uzak durmaya, onlara tahammül etmeye, onlardan kaçmaya çalışan bireyleri inceleyerek hikayelerini anlatıyorlar. Başka bir deyişle, hepsi mükemmel yazılmış ve hepsi mükemmel birer insanlık örneği.”
2024 Booker Ödülü’nü Yörüngede romanıyla İngiliz yazar Samantha Harvey kazanmıştı.
Kaynak: https://thebookerprizes.com/
2025 Booker Ödülü Uzun listesi için tıklayın.
