Tatar Çölü – Dino Buzzati

“Önünde öyle çok zaman vardı ki! Tek bir yıl bile ona bitmez tükenmezmiş gibi görünüyordu, oysa güzel yıllar daha henüz başlamaktaydı. Yıllar sonu gözükmeyen sınırsız bir diziye, insanın uğruna biraz sıkılmayı göze alabileceği hâlen hiç el değmemiş ve görkemli bir hazineye benziyordu.”

Teğmen Giovanni Drogo, askerî okuldan mezun olunca bir sınır kalesi olan Bastiani Kalesi’ne atanır. Bu kale pek kimsenin bilmediği hatta tamamen unutulmuş, her gün ve her anın aynı tekdüzelikte akıp gittiği bir kaledir. Teğmen, kaleye girdiğinde yabancılık çeker ve kendini oraya ait hissetmez. Hatta geri dönmeye karar vermiştir.

Yazgı mı yoksa özgür irade mi?

Dino Buzzati’nin 2. Dünya Savaşı’nın gölgesinde yazdığı bu roman, yalın ve sade anlatımıyla gayet anlaşılır, anlattıklarıyla evrensel ve zamansızdır. Kitap boyunca kahramanı uzaktan izler, bazen tepeden bakar, omuzlarından tutup sarsmak, kendine getirmek istersiniz. Yazgısına özgür iradesiyle  karşı çıkmasını ve hayatının kontrolünü eline almasını dilersiniz. Ancak “Yaşamın güzel şeylerinin henüz başlamamış olduğuna ilişkin inancı yüzünden’’ Drogo kendi seçimini yapmıştır. Bizim payımıza ise; bolca huzursuzluk ve romanın sizi, bizi, hepimizi anlattığını idrak etmek düşer.

Kalmak mı zor, gitmek mi?

Bazı kitap ve filmlerin zamanını beklediği konusunda çoğu insanla hemfikir olduğumuza eminim.

Bir köşede onlara hazır olmanızı beklerler sessizce. Benim için de “Tatar Çölü” bu kitaplardan biri. Kitaplığımda uzunca bir süre onu idrak edebilecek yeterli olgunluğa ulaşmamı bekleyen bu kitap, kendi hayat yolculuğumda bir tür iç sıkıntısı yaşadığım bir gecede kendini hatırlattı ve o gece orada  bitti. Kitapla ilgili başka bir yazarın ‘’İnsanlar ikiye ayrılır: Tatar Çölü’nü okuyanlar ve okumayanlar’’ söylemini okumuş, bu sözüyle ne anlatmak istediğini ise ancak kitabı bitirip, kapağını kapattığımda anlayabilmiştim.

Roman, 1976 yılında yönetmen Valerio Zurlini tarafından orijinal ismiyle filmleştirildi fakat kitabın yarattığı etkiyi yaratamamıştı. Ben okumanızı hararetle tavsiye ederim

Dino Buzzati kimdir?

Dino Buzzati ya da uzun adıyla Dino Buzzati Traverso, 16 Ekim 1906 tarihinde İtalya’nın Veneto bölgesindeki Belluno kasabasında doğdu. Buzzati roman ve öykü yazarı, ressam, gazeteci ve şairdir. Dört çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu olan Buzzati, babasının da daha önce öğretim üyeliği yaptığı Milano Üniversitesi’nde hukuk okudu. 1928 yılında Milano’nun Corriere della Serra gazetesinde çalışmaya başladı ve bu görevini ölümüne dek sürdürdü. 1939 yılında gazete için görevde bulunduğu Addis Ababa’dan orduya katılması için geri çağrıldı. 1940 yılında üçüncü romanı Tatar Çölü yayımlandı ve sonraki üç yıl boyunca bir savaş gemisinde görev yaptı. Savaş bittiğinde Tatar Çölü kitabı büyük ilgi gördü. Uluslararası başarısı ise Tatar Çölü’nün “Le Desert des Tartares” adıyla 1949 yılında Fransa’da basılmasından sonra gerçekleşti ve eser kısa sürede 20’den fazla dile çevrildi. Tiyatro oyunları da yazan Buzzati’nin resim sergisi, bilim kurgu türünde eserleri ve “Çizgi Roman Biçiminde Şiir” isimli resimli bir romanı da var. Buzzati 28 Şubat 1972’de kanser nedeniyle hayata veda etti.

Diğer kitap incelemeleri için tıklayın.