Muhteşem Gatsby – F. Scott Fitzgerald

Kitap Yazarı:
Yayınevi:

Yazan: Aydın Meral

Webmaster

Amerikalı yazar F. Scott Fitzgerald, sarsıcı bir yaşama sahipken henüz 44 yaşında ölmüş. Geride bir kız, psikolojik sorunları olan bir eş ve Muhteşem Gatsby de dâhil olmak üzere çok az satan kitaplar bırakmış. 1940’tan günümüze ise bu kitap 25 milyon satmış. Doğan Kitap tarafından yayımlanan Muhteşem Gatsby, katmanlı içeriği, akıcı dili ve düşünsel yoğunluğuyla Fitzgerald’ın yazar kimliğini çok iyi yansıtıyor.

Sitede Yayınlanma Tarihi: 13 Eylül 2022

Orjinal Adı: The Great Gatsby

Ülke: ABD

Türü: Kurgu

Okur Yaşı: Genel Yetişkin Okur Kitlesi

Hedef Kitle: Modern klasikleri okumayı sevenler.

Sayfa Sayısı: 232 sayfa

Çevirmen: Sıla Okur

Çeviri: ☺️

İmla: ☺️

Ebat: 13,5 x 19,5 cm

Kategoriler:

İnceleme

Kurgusal metinlerde oldum olası ön sözleri sevmem zira benimle kurgunun arasına girecekmiş ve işin büyüsünü kaçıracakmış düşüncesine kapılırım. Bu düşüncede olsam da okumamak da olmaz. Zira kitabın iki kapağı arasında duruyorken ve artık kitabın bir parçası olmuşken okumadan geçemedim. Bu düşüncemin değişmesine bu kitabın ön sözü neden oldu. Yani bir nevi “Bir ön söz okudum ve bakış açım değişti.” Ön sözü Hamdi Koç yazmış. Gelin görün ki Orhan Pamuk’un “Bir roman okudum ve bütün hayatım değişti,”cümlesindeki roman da meğer Hamdi Koç’un romanıymış. Kurgu nelere kadir! Bir kitap çözümleme yazısı için bu kadar ön sözden sonra artık başlasak mı?

Muhteşem Gatsby’de Fitzgerald’ın izleri

Dikkatli bir okur, her ne kadar kurgusal metin okusa da kurgunun yazarın yaşamından izler barındırıp barındırmadığına az çok kafa yorar. İpuçlarını dertop eder ve yazarla ilgili bilgi kırıntılarıyla karşılaştırır. Bu çeteleli liste kimi zaman şaşırtıcı benzerlikler barındırır. Evet, F. Scott Fitzgerald’in Muhteşem Gatsby’si de bu kümeye dâhil edilebilecek bir roman.

Gayemiz nesnel bilgiler vermek olmadığı için biz kurgunun patikasına girelim. Hamdi Koç’un ön sözde de dediği gibi Muhteşem Gatsby az, öz ve yoğun bir roman. Her ne kadar romandaki ard alanın zamanı uzun olsa da etkin zaman dar bir süreci kapsıyor ve karakter sayısı da bir elin parmaklarını geçmiyor. Buna rağmen sıkı bir kurgu, ince işlenmiş bir dil ve olayların birbirine eklemlenişi o kadar yerinde ki -biz- okur olarak, romanı bitirdiğimizde bazı olayların ucu açık bırakılsa da doyuma ulaştığımızı hissediyoruz.

Muhteşem Gatsby ilkin şüpheler, tahminler ve olasılıklar yumağıyla başlıyor. Kurgu ilerledikçe çetin cevizini yavaştan açıyor ve burada anlatıcının kıvrak ama bir o kadar da kadimvari sezisi içerik ve dil birlikteliğini başarıyla sürdürüyor. Burada anlatıcı Fitzgerald da olabilir zira bence anlatıcının karakterlerin iç dünyalarına hâkim olma yönü diğer anlatıcılara nazaran daha öndedir. Bu kanımızı oluşturansa anlatıcının olaylar ve duygulara ilişkin tutumu ile Fitzgerald’in gerçek yaşamındaki yönleri arasındaki benzerliklerdir.

İki dünya savaşının erkekler üzerindeki hissedilir etkisi

Roman akışı salt bireysel ilişkiler, duygusal bağlar ve diğer destekleyici alt ögelere değil dönemin Amerikan kültürüne ve bu kültürü oluşturan yakın tarihe de ışık tutuyor. Özellikle iki dünya savaşı arasındaki sürecin erkekler üzerindeki hissedilir etkisi romanın temel taşıyıcılarından biri. Hollywoodvari sahnelerden çok insanın derin düşünüşlerini yansıtan romanın yer yer sahip olduğu içerikler, insanların kültürler ve mekânlar farklı olsa da kimi zaman kimi duygularda nasıl aynılaştığını gösteriyor.

Daha önce okuduğum Edward Abbey’in Sabotaj Çetesi’nde benzer tanıklıklar edinmiştim. Edebiyat, derin bağlardan oluşur ve bu bağ güçlü yazarların sıkı metinlerinde kendi gösterir. Belki de Muhteşem Gatsby’i okurken de yazınsal metinlerin bu bilinçaltı ortaklığını unutmamak gerekir. Gatsby’nin çıkmazları, amaçları, geçmişinden bugüne taşıdığı o derin izlerin yansımaları, anlatıcı konumundaki karakter olan Nick ve olayların düğüm noktası olan Daisy’nin yaşadıklarına salt bir kurgu olarak değil, insanın avunulmayan yönleri olarak da bakabiliriz.

Dil, içerik, karakterler ve bunların oluşturduğu bütünlük hakkında düşündüğümüzde bu romanın, yazarının gerçek yaşamından derin izler barındırdığını söyleyebiliriz. İki dünya savaşı arasında yaşamış ve kayıp kuşak olarak tanımlanan o dönemin Amerikalıları, romanda da kendini Gastby karakteriyle gösteriyor. Gatsby, muhteşemdir, şöhretlidir, zengindir ama içi suda bile eriyen yumuşak kayaç taşları gibidir.

Siz bu kitabı okudunuz mu? En çok dikkatinizi çeken mesaj neydi? Yorumlarda paylaşır mısınız?

Diğer kitap incelemelerini okumak için tıklayın.

Yorumlar (0)

Yorumlar

Henüz Bir Yorum Yok

Be the first to review “Muhteşem Gatsby – F. Scott Fitzgerald”

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

More Products